Vô sinh nam là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và điều trị như thế nào?

I. Bệnh vô sinh ở nam giới là như thế nào?

Ngày nay, để các bác sĩ dễ theo dõi cũng như tìm phác đồ điều trị, vô sinh ở nam giới đã được chia ra làm 2 loại chính:

• Vô sinh nguyên phát nam

Vô sinh nguyên phát chỉ được xác định khi cặp đôi chưa từng thụ thai thành công trong suốt thời gian chung sống, không sử dụng biện pháp an toàn.

• Vô sinh thứ phát nam.

Trường hợp này nguyên nhân chính vẫn xuất phát từ nam giới. Tuy nhiên, đối với vô sinh thứ phát, cặp đôi đã từng thụ thai thành công ít nhất một lần nhưng gặp các vấn đề thai kỳ như: động thai, sảy thai và sau đó không tự mang tự nhiên nữa.

II. Những nguyên nhân CHÍNH gây vô sinh nam hiện nay

Trên thực tế, vô sinh nam ít khi khởi phát từ 1 nguyên nhân mà thường do sự cộng hưởng của nhiều tác nhân khác nhau.

1. Do yếu tố bẩm sinh gây khiếm khuyết

Không ít bé trai từ khi sinh ra đã mắc khiếm khuyết liên quan đến nhiễm sắc thể. Các khiếm khuyết này có thể tạo ra một số rối loạn di truyền như: xơ nang, hội chứng Kallmann hoặc Klinefelter,…

Điều này khiến nam giới phát triển cơ quan sinh sản một cách bất thường ngay từ độ tuổi dậy thì,  tỷ lệ thụ thai thành công trong tương lai giảm thấp đáng kể.

Những trường hợp xuất tinh bất thường này sẽ cản trở đến khả năng thụ thai, do tinh trùng không thể gặp trứng sau khi phát sinh quan hệ tình dục. 

Đặc biệt nếu cảm thấy đau buốt, xuất huyết khi xuất tinh cần đến thăm khám tại các cơ sở y tế sớm. 

2. Người có độ tuổi trên 40

Khả năng sinh sản của phái mạnh khi bước sang ngưỡng tuổi trung niên (từ 40 tuổi trở lên) chắc chắn sẽ giảm sút. Lý do của vấn đề này thường xuất phát từ việc cơ thể đã có hiện tượng lão hoá.

Ngoài ra, cũng bị tác động tiêu cực do chế độ sinh hoạt hoặc dinh dưỡng hàng ngày. Nếu khả năng sinh sản thấp đến một mức nhất định thì sẽ được xác định là vô sinh.

3. Mắc những bệnh lý ảnh hưởng tới chất lượng tinh trùng

Có khá nhiều bệnh lý có thể ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng tinh trùng của nam giới và xa hơn là gây ra tình trạng vô sinh. Đây có thể là các bệnh khởi phát trực tiếp tại cơ quan sinh dục nhưng cũng có thể là bệnh lý tác động đến chức năng cơ thể nói chung.

Nếu bạn đã hoặc đang mắc các vấn đề sức khoẻ như dưới đây thì nên chủ động liên hệ bác sĩ chuyên khoa để kiểm tra cụ thể:

• Giãn tĩnh mạch thừng tinh: Bệnh này khiến tinh trùng được cơ thể tạo ra ngày càng yếu, kém chất lượng, đồng thời tinh hoàn của bệnh nhân thường xuyên bị sưng đỏ, gây cảm giác bất tiện.
• Một số chứng nhiễm trùng do viêm tinh hoàn, lậu hoặc HIV gây ra.
• Tắc nghẽn ống thận.
• …

4. Sử dụng những thực phẩm dễ gây hại

Cách chúng ta dung nạp các loại thực phẩm vào cơ thể sẽ ảnh hưởng đến sức khoẻ nói chung và khả năng sinh sản nói riêng. Đối với cánh mày râu, điều này cũng không ngoại lệ. Vậy những loại thực phẩm nào có thể gây vô sinh nam?

Dưới đây là các loại thực phẩm mà nam giới Việt Nam thường xuyên sử dụng và gây hại cho chức năng sinh sản:

• Rượu, bia: Nếu sử dụng rượu, bia trong thời gian dài, không điều độ thì gan sẽ chịu ảnh hưởng đầu tiên. Cơ quan này dưới áp lực phải thanh lọc độc tố từ rượu, bia sẽ dần suy giảm chức năng, gián tiếp ảnh hưởng đến tuyến yên và tinh hoàn. Theo thời gian, cơ thể chúng ta hầu như không sản xuất số lượng tinh trùng đạt chuẩn được.
• Các chất kích thích: Hẳn là mọi người đều biết nhóm các chất gây nghiện như: cần sa hay cocaine đều có thể làm teo tinh hoàn, ít tinh trùng trong tinh dịch. Tuy nhiên, ngay cả một số loại thực phẩm chức năng kích thích tăng trưởng cơ bắp, chiều cao cũng có thể khiến nam giới bị vô sinh.
• Thuốc lá: Hút thuốc lá thường xuyên cũng sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư phổi và vô sinh ở cánh mày râu. Vì thuốc lá mà tinh trùng có thể bị dị dạng, yếu đi hoặc tệ hơn là teo tinh hoàn.
• …

5. Mắc các thói quen xấu

Chế độ sinh hoạt không khoa học như: thường xuyên thức đêm, ăn uống thất thường, ngủ không đủ giấc hoàn toàn có thể gây vô sinh nam. Ngoài ra, các thói quen tưởng chừng rất nhỏ trong cuộc sống cũng khiến chúng ta có khả năng phải đối mặt với nguy cơ vô sinh.

Có thể kể đến như: thói quen mặc quần bò bó sát tạo áp lực lên tinh hoàn, thói quen quan hệ tình dục không điều độ, thô bạo,…

6. Vóc dáng không cân đối khi quá béo hoặc gầy

Trên thực tế, cân nặng có thể tác động đến khả năng sinh sản trên nhiều khía cạnh khác nhau. Ví dụ: Đối với nam giới bị béo phì, tuyến yên và hormone trong cơ thể có xu hướng bị mất cân bằng, gây suy giảm ham muốn hoặc rối loạn cương dương.

Theo thời gian, người nam này sẽ chỉ tạo ra tinh trùng có chất lượng thấp, khó thụ thai.

7. Đang trong tình trạng áp lực, stress cao

Áp lực và stress có thể ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản của cả hai giới. Cụ thể, sự tiêu cực liên quan đến tinh thần khiến cơ thể khó mà tạo ra đủ lượng hormone cần thiết để duy trì hoạt động sản xuất tinh trùng.

Các nghiên cứu được thực hiện đối với nam giới bị trầm cảm cho thấy họ ít có khả năng thụ thai thành công hơn so với những người bình thường.

III. Dấu hiệu nhận biết vô sinh nam điển hình

Về cơ bản, chúng ta có thể nhận diện được tình trạng vô sinh nam qua một số triệu chứng nổi bật. Sau đây là các dấu hiệu dễ nhận biết hơn cả:

• Chất lượng và số lượng tinh trùng ở trạng thái thấp.

Để biết chính xác chất lượng hay số lượng tinh trùng của bản thân đang trong tình trạng nào thì người bệnh cần thực hiện làm tinh dịch đồ.

Tuy nhiên, nếu chỉ quan sát bằng mắt thường chúng ta cũng có thể dễ dàng đánh giá tình trạng thái lỏng hoặc đặc bất thường của tinh dịch.

• Xuất hiện sự bất thường ở vùng bìu.

Bất cứ sự bất thường nào ở vùng bìu của nam giới đều cảnh báo khả năng bị vô sinh nam. Chúng ta cần chú ý hơi các biểu hiện lạ như: sưng, hơi đau nhức hoặc vùng da xung quanh bị đổi màu.

• Xuất tinh sớm và rối loạn cương dương khi quan hệ.

Hiện tượng nói trên đang cảnh báo vấn đề sức khoẻ sinh sản của người đàn ông, cần có biện pháp can thiệp sớm nếu không muốn bản thân bị vô sinh.

• Chảy dịch mủ xanh hoặc vàng ở đầu dương vật.

Khi có mủ xuất hiện tại đầu dương vật thì đó là dấu hiệu chứng tỏ bạn đang mắc bệnh lý nào đó liên quan đến cơ quan sinh dục. Quan trọng hơn, đại đa số các bệnh lý tại vùng này đều có khả năng gây vô sinh cao nếu không được xử lý kịp thời.

• Bị stress, rụng tóc, da nhăn nheo và béo phì ở bụng .

Một số biểu hiện liên quan đến sự suy giảm nội tiết tố nam thể hiện rằng bạn đang có nguy cơ bị suy giảm khả năng sinh sản trong tương lai. Đó thường là việc bị rụng tóc nhiều bất thường, da và các cơ bị nhão, béo bụng,…

IV. Những cách chẩn đoán vô sinh ở nam giới chính xác nhất

Hiện nay, để chẩn đoán sớm tình trạng vô sinh nam, các bác sĩ chuyên khoa sẽ khám lâm sàng rồi chọn một hoặc một vài xét nghiệm cần thiết để đưa ra kết quả chính xác nhất.

Các xét nghiệm này thường bao gồm: thực hiện tinh dịch đồ, làm sinh thiết tinh hoàn, siêu âm niệu đạo hoặc chụp ống dẫn tinh.

V. Tổng hợp các phương pháp điều trị vô sinh nam HIỆU QUẢ

Không phải tất cả các trường hợp bệnh nhân bị vô sinh đều được điều trị bằng một liệu trình tương tự nhau. Việc sử dụng phương pháp điều trị nào sẽ phụ thuộc trực tiếp vào nguyên nhân cũng như thể trạng của người bệnh.

• Khắc phục bằng nội khoa

Hầu hết bác sĩ đều ưu tiên chỉ định bệnh nhân sử dụng thuốc nhằm tối ưu chi phí cũng như đảm bảo sự an toàn sức khoẻ. Các loại thuốc được sử dụng chủ yếu là: thuốc hỗ trợ cân bằng hormone và rối loạn cương dương.

• Phẫu thuật xử lý vùng bất thường.

Người bệnh chỉ được yêu cầu thực hiện phẫu thuật nếu nguyên nhân gây vô sinh là do bất ổn về mặt hình thái cơ thể.

Lúc này, bác sĩ sẽ giúp bạn khắc phục các dị thường vốn có và hỗ trợ tăng khả năng sinh sản.

• Bơm tinh trùng IUI

Bác sĩ sẽ lấy tinh trùng từ người chồng, lọc rửa ra các cá thể khoẻ mạnh nhất rồi bơm trực tiếp vào tử cung người vợ và để quá trình thụ tinh diễn ra tự nhiên.

• Làm IVF.

Bác sĩ sẽ dùng trứng và tinh trùng của hai vợ chồng để nuôi thành phôi thai trong phòng thí nghiệm, cuối cùng mới cấy vào trong tử cung người mẹ.

• Sử dụng tinh trùng được hiến tặng.

Nếu đã áp dụng tất cả các biện pháp nói trên mà vẫn không thể thụ thai thì bác sĩ sẽ hướng dẫn thủ tục xin tinh trùng để thụ tinh nhân tạo.

Người bệnh cần giữ cho mình tâm lý thoải mái, hạn chế stress, lo âu thông qua các hoạt động mình yêu thích như đọc sách, nghe nhạc,…

VI. Vô sinh nam được phòng tránh bằng những cách nào

Nếu quý độc giả đang bước vào giai đoạn đầu của quá trình suy giảm chức năng sinh sản, hãy sử dụng các biện pháp bảo vệ sức khoẻ dưới đây nhé!

• Giữ ổn định khối lượng cơ thể ở mức chuẩn.

Việc duy trì vóc dáng cũng như cân nặng ở ngưỡng an toàn sẽ giúp bạn có được vóc dáng cân đối cũng như không gặp bất lợi về sức khỏe. Cánh mày râu có thể tham khảo bảng số đo cân nặng chuẩn do WHO công bố để tự điều chỉnh chỉ số của bản thân.

• Loại bỏ những thói quen dễ gây vô sinh cho đấng mày râu.

Để mở đầu kế hoạch thụ thai và sinh con trong tương lai, việc đầu tiên đàn ông nên làm là điều chỉnh lại các thói quen xấu của mình. Ngoài ra, bạn cũng nên áp dụng khung giờ sinh hoạt khoa học và lành mạnh.

• Cẩn trọng khi lựa chọn thực phẩm cho bữa ăn hàng ngày.

Ngày nay không khó để tìm ra các nhóm thực phẩm dễ gây vô sinh nam. Việc chúng ta cần làm chỉ là loại bỏ các món này ra khỏi thực đơn hàng ngày. Ngoài ra, hãy ưu tiên sử dụng các loại thịt hoặc rau đạt chuẩn, không đông lạnh hoặc có chất bảo vệ thực vật.

• Luôn giữ tinh thần sảng khoái, ít stress.

Chất lượng tinh binh sẽ được cải thiện đáng kể nếu cánh mày râu giữ tinh thần và cảm xúc luôn tích cực. Một vài biện pháp mà chúng ta có thể áp dụng bao gồm: hoạt động ngoài trời, đọc sách,…

• Xây dựng đời sống tình dục khoa học & lành mạnh

Hãy tự loại bỏ các thói quen sinh hoạt tình dục thô bạo hoặc dày đặc để tăng tỷ lệ thụ thai thành công cho cả hai vợ chồng. Bạn cũng có thể xin lời khuyên của bác sĩ về vấn đề này nếu chưa biết chắc bản thân nên điều chỉnh như thế nào.

• Thăm khám sức khỏe định kỳ CHỦ ĐỘNG theo lịch hẹn

Xây dựng thói quen khám sức khoẻ sinh sản là điều hết sức cần thiết để phòng tránh tình trạng vô sinh nam. Trong trường hợp phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo tại thời điểm thăm khám, bác sĩ sẽ giúp bạn khắc phục triệt để nhằm tránh các di chứng về sau.

Trên đây là phần tổng hợp các thông tin quan trọng nhất liên quan đến vấn đề vô sinh nam mà BVĐK Hồng Hà muốn tư vấn cho các bạn độc giả. Hy vọng, bài viết đã giải quyết được phần nào thắc mắc về sức khoẻ sinh sản cho phái mạnh. Nếu còn bất cứ câu hỏi nào hoặc muốn yêu cầu hỗ trợ về mặt y tế xin liên hệ với chúng tôi theo số 1900 633 988 nhé!