Bao quy đầu hẹp ở trẻ em: Nguyên nhân, triệu chứng & cách điều trị
Có tới 90% bé trai vừa sinh ra gặp tình trạng hẹp bao quy đầu ở trẻ em. Mặc dù đây là hiện tượng sinh lý phổ biến nhưng cha mẹ cũng không nên vì thế mà lơ là, chủ quan trong việc chăm sóc và theo dõi để kịp thời can thiệp y tế, tránh những ảnh hưởng đến sức khỏe về sau.
1. Như thế nào là hẹp bao quy đầu ở trẻ em
Hẹp bao quy đầu là một hiện tượng bất thường xảy ra ở dương vật. Khi đó không thể kéo (tuột) phần da bao quy đầu ở phía trên xuống được ngay cả khi dương vật đang cương cứng. Nếu tuột xuống được thì cũng chỉ lộ một phần rất nhỏ (thường chỉ lộ lỗ tiểu), trường hợp tuột xuống thì rất khó để kéo lên lại như bình thường.
Hầu hết các bé trai sinh ra đều bị hẹp bao quy đầu do lúc đấy dương vật và bao quy đầu chưa có sự phân tách. Tuy nhiên, tình trạng đó sẽ hết khi các bé được 5 tuổi (thời điểm hoàn thành quá trình phân tách).
Trường hợp bé đã trên 5 tuổi mà bao quy đầu vẫn bọc lấy dương vật, không thể tuột xuống khi dương vật cương cúng hoặc trong lúc bé đi tiểu thì rất có thể bé đã bị hẹp bao quy đầu. Lúc đấy, bố mẹ cần đưa bé đến bệnh viện để kịp thăm khám và chữa trị, nhất là các bé gặp khó khăn khi tiểu tiện, kèm theo đó là dấu hiệu viêm, sưng đau.
2. Những dấu hiệu nhận biết trẻ bị hẹp bao quy đầu
Hẹp bao quy đầu thường không gây đau đớn cho người bệnh. Tuy nhiên, bao quy đầu bị thắt quá chặt có thể gây trở ngại khi tiểu tiện. Ngoài ra, tình trạng hẹp bao quy đầu còn khiến cha mẹ khó vệ sinh sạch sẽ phần phía dưới bao quy đầu nên trẻ dễ bị nhiễm trùng da.
Một số dấu hiệu nhận biết trẻ bị hẹp bao quy đầu:
– Bé trai bị hẹp bao quy đầu có thể gặp triệu chứng của tiểu khó như tiểu phải rặn, đỏ mặt khi tiểu hoặc bao quy đầu sưng phồng.
– Bố mẹ có thể phát hiện tình trạng hẹp bao quy đầu khi thấy bao quy đầu của trẻ có dấu hiệu viêm nhiễm (sưng, đỏ, đau, nóng), chảy mủ hoặc chảy dịch bất thường.
3. Những biến chứng thường gặp khi trẻ bị hẹp bao quy đầu
Khi trẻ bị hẹp bao quy đầu, các bậc phụ huynh cần theo dõi sát sao các biểu hiện của con trẻ. Việc chủ quan, thờ ơ với bệnh hẹp bao quy đầu ở trẻ có thể để lại những biến chứng nghiêm trọng.
3.1 Viêm niệu đạo
Khi mắc bệnh, việc vệ sinh cơ quan dịch dục của trẻ nói chung và bao quy đầu nói riêng thường khó khăn. Các loại vi khuẩn sẽ tận dụng cơ hội đấy để tấn công và phát triển mạnh mẽ. Chúng không chỉ tồn tại ở bao quy đầu mà còn sinh sôi ở những vùng khác, đặc biệt là niệu đạo. Hậu quả là trẻ gặp tình trạng hết sức nghiêm trọng là bị viêm nhiễm niệu đạo.
Khi vi khuẩn tấn công niệu đạo, bựa sinh dục rất dễ hình thành và dẫn đến nhiều vấn đề như: Viêm bàng quang, thậm chí là viêm thận. Có thể thấy rằng việc chủ quan không điều trị bệnh hẹp bao quy đầu ở trẻ để lại nhiều biến chứng rất nguy hiểm.
3.2 Viêm quy đầu
Đây là tình trạng nhiều trẻ gặp phải khi không phát hiện và xử lý bệnh hẹp bao quy đầu kịp thời. Lý do là vì các chất cặn bã, tế bào chết tích tụ quá nhiều mà không được loại bỏ ra ngoài. Lâu dần, quy đầu bị viêm nhiễm, sưng, ảnh hưởng rất nhiều tới sinh hoạt hàng ngày cũng như sức khỏe của bé trai.
3.3 Nghẹt quy đầu
Vấn đề đấy xảy ra trong trường hợp không thể kéo bao quy đầu trở lại bình thường. Nếu quy đầu bị nghẹt, máu không thể lưu thông tại khu vực này, những biến chứng mà người bệnh có nguy cơ mắc phải là sưng bao quy đầu hoặc hoại tử quy đầu.
4. Trẻ bị hẹp bao quy đầu cần phải làm gì
Các bậc phụ huynh đừng quá lo lắng bởi có nhiều cách can thiệp để điều trị tình trạng hẹp bao quy đầu.
4.1 Hẹp bao quy đầu ở trẻ em cần kéo da quy đầu
Nếu trẻ bị hẹp bao quy đầu sinh lý thì bố mẹ có thể thực hiện kéo da quy đầu cho bé tại nhà theo các bước hướng dẫn sau:
– Thoa chất bôi trơn lên dương vật của bé (có thể dùng sáp Vaseline, Baby Oil hoặc các tinh chất dưỡng thể loại lành tính, chuyên sử dụng cho trẻ em).
– Dùng tay kéo nhẹ nhàng da quy đầu ra trước, cố gắng kéo càng xa càng tốt. Thực hiện lặp lại thao tác đấy nhiều lần.
– Từ từ kéo bao quy đầu ngược lại phía sau trong vài phút. Lưu ý thực hiện cẩn thận, nhẹ nhàng để tránh làm bé đau.
Bác sĩ khuyên rằng cha mẹ nên kiên trì thực hiện 2 – 3 lần/ngày và duy trì ít nhất trong 1 – 2 tháng. Cha mẹ có thể thay đổi môi trường thực hiện bằng cách ngâm trẻ trong chậu nước ấm để làn nước phân tán tư tưởng của bé, giúp bé thoải mái, dễ chịu và hợp tác với cha mẹ hơn. Nếu sau 2 tháng mà kết quả không đạt được như mong đợi thì cần lựa chọn phương pháp thay thế khác.
4.2 Thoa thuốc hẹp bao quy đầu ở trẻ em
Nếu cách trên không mang lại hiệu quả tích cực, bố mẹ có thể bôi thêm thuốc (thường là thuốc mỡ chứa steroid) trong quá trình kéo da quy đầu. Tuy nhiên, cha mẹ lưu ý là trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào đều phải tham khảo ý kiến tư vấn từ bác sĩ.
Thông thường thuốc bôi hẹp bao quy đầu ở trẻ là thuốc mỡ Betamethasone 0,05%, có tác dụng kích thích quá trình căng da, giúp vùng da ở quy đầu mỏng và dễ kéo căng. Bố mẹ có thể kết hợp sử dụng thuốc và thao tác kéo da quy đầu như đã hướng dẫn ở trên. Chỉ khác là trước lúc thực hiện sẽ bôi lượng thuốc vừa đủ vào cả phần trong lẫn ngoài của bao quy đầu. Kiên trì thực hiện 2 – 3 lần/ngày và ít nhất trong 3 tháng. Sau thời gian đó, nếu tình hình không cải thiện thì có thể nghĩ đến việc phẫu thuật.
4.3 Nong bao quy đầu
Trẻ bị hẹp bao quy đầu có thể thực hiện tiểu phẫu để nóng bao quy đầu. Đây là quy trình kỹ thuật đơn giản, nhanh gọn, chỉ sau 3 = 5 phút là đã hoàn thành ca tiểu phẫu nên cha mẹ có thể yên tâm. Vấn đề quan trọng là sau khi làm tiểu phẫu xong, bố mẹ cần theo dõi và chăm sóc cẩn thẩn vì lúc đó bé có thể bị đau, chảy máu ở phần quy đầu.
4.4 Cắt bao quy đầu
Cắt bao quy đầu được chỉ định cho những trẻ lớn (thanh thiếu niên) đã bước vào tuổi dậy thì nhưng bao quy đầu quá khít, các kỹ thuật trên khó thực hiện và không mang lại hiệu quả.
Trước khi phẫu thuật, trẻ được bác sĩ tiêm thuốc tế xung quanh bộ phận sinh dục nam, chuẩn bị đầy đủ dụng cụ cắt rồi mới bắt đầu cắt, mở rộng bao quy đầu và loại bỏ vòng hẹp. Phương pháp trên có thể gây sưng đau cho dương vật nhưng nếu được chăm sóc đúng cách thì người bệnh sẽ nhanh chóng bình phục.
5. Khi nào cần nong hay cắt bao quy đầu cho trẻ
Thông thường trẻ bị hẹp bao quy đầu chưa có biến chứng thì trước tiên nên bắt đầu điều trị phẫu thuật, cụ là đối với từng trường hợp như sau:
– Với trẻ dưới 3 tuổi bị hẹp bao quy đầu sinh lý, không gặp những biến chứng như đã nói ở trên thì không cần can thiệp bất kể một phương pháp nào, kể cả nong tại nhà khi trẻ tắm.
– Với những trẻ hẹp bao quy đầu có xảy ra biến chứng thì thông thường bác sĩ sẽ điều trị nhiễm trùng trước, sau đó bôi thuốc có chứa chất kháng viêm Betamethasone 0,05% 1 lần/ngày trong 4 tuần và nong bao quy đầu nhẹ nhàng tại nhà lúc cho trẻ tắm vì lúc đó bao quy đầu mềm mại.
– Trong trường hợp trẻ đã được 3 – 4 tuổi mà bao quy đầu vẫn chưa tuột xuống được thì có thể bôi thuốc Betamethasone 0,05% lên bao quy đầu, mỗi ngày thực hiện 1 – 2 lần trong khoảng 4 – 6 tuần. Việc đấy mang lại kết quả cho khoảng hơn 1 nửa các trường hợp.
– Nếu trẻ 7 – 8 tuổi mà vẫn chưa tuột được bao quy đầu, bôi thuốc cũng ko có kết quả, khi tiểu tiện có hiện tượng căng phồng bao quy đầu hoặc trẻ bị viêm bao quy đầu thì cần phải thực hiện phẫu thuật cắt da quy đầu.
– Trường hợp trẻ bị dài, hẹp nhẹ bao quy đầu và chưa có biến chứng thì cha mẹ nên chờ đến độ tuổi bắt đầu dậy thì mới cho con đi cắt bao quy đầu bằng cách gây tê tại chỗ.
Trẻ em được chỉ định cắt bao quy đầu trong những trường hợp như hẹp bao quy đầu bệnh lý hoặc điều trị bảo tồn thất bại.
Như vậy, hẹp bao quy đầu trẻ em nếu không được quan tâm và điều trị dứt điểm có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng. Do đó các bậc phụ huynh cần chú ý theo dõi và cho bé đi kiểm tra, có thể cắt hoặc nong bao quy đầu nếu có bất cứ biểu hiện bất thường.