Nhiều thống kê chỉ ra cứ 10 phụ nữ thì có ít nhất 1 người được chẩn đoán lạc nội mạc tử cung. Tuy nhiên, bệnh thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn đầu nên phải mất từ 3 – 11 năm mới có thể phát hiện ra được. Lạc nội mạc tử cung là nguyên nhân phổ biến khiến chị em phụ nữ khó mang thai, thậm chí vô sinh.

1. Hiểu như nào về bệnh lý lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc ở tử cung là tình trạng các tế bào nội mạc tử cung (hay màng trong tử cung, là loại mô hình thành nên niêm mạc tử cung) được tìm thấy bên ngoài tử cung của phụ nữ. Bệnh có thể gây ra tổn thương vòi trứng và ống dẫn trứng, dẫn đến cản trở nhu động ống dẫn trứng và khiến sự phóng noãn rối loạn. Đây là nguyên nhân cản trở thiên chức làm mẹ của nhiều chị em phụ nữ.

Mặc dù số liệu thống kê trên toàn thế giới phản ánh chỉ có khoảng 6 – 10% nữ giới bị bệnh nhưng con số thực tế có thể cao hơn do người bệnh không biết mình đang mắc phải, không đi thăm khám.

Lạc nội mạc tử cung là tình trạng các mô niêm mạc phát triển ở bên ngoài tử cung

2. Lạc nội mạc ở tử cung thường xảy ra vùng nào trên cơ thể

Những khu vực sau đây thường xuất hiện các mô nội mạc tử cung:

– Phúc mạc (hay màng bụng): Là một lớp thanh mạc che phủ mặt trong của thành bụng, bao bọc tất cả các tạng thuộc ống tiêu hóa và một vài tạng khác trong ổ bụng.

– Buồng trứng

– Ống dẫn trứng

– Mặt ngoài của tử cung

– Niệu quản, bàng quang

– Ruột và trực tràng

– Túi cùng (không gian phía sau tử cung, thực chất là một khoang ảo, ở vị trí thấp nhất của ổ bụng).

3. Nguyên nhân nào gây nên bệnh lạc nội mạc ở tử cung

Hiện chưa tìm được nguyên nhân chính gây ra tình trạng lạc nội mạc ở tử cung, tuy nhiên dưới đây là một số yếu tố gián tiếp dẫn đến căn bệnh:

3.1 Lạc nội mạc tử cung do kinh nguyệt trào ngược

Trong giai đoạn hành kinh của chu kỳ kinh, máu kinh có chứa niêm mạc tử cung không chảy ra ngoài mà di chuyển ngược vào buồng trứng, theo ống dẫn trứng đi lên và vào trong xoang chậu. Những nội mạc đó sẽ bám lên bề mặt các cơ quan trong xoang chậu. Ở đây, chúng sẽ tích tụ và ngày càng dày lên, đồng thời gây nên hiện tượng chảy máu trong thời kỳ hành kinh.

3.2 Lạc nội mạc tử cung do sự biến đổi tế bào phúc mạc và tế bào phôi

Đây là hiện tượng có một loại hormone nào đó hay do yếu tố miễn dịch thúc đẩy khiến cho các tế bào của màng phúc mạc biến đổi thành tế bào nội mạc tử cung.

Dưới sự tác động của các hormone nữ giới như estrogen, ở độ tuổi dậy thì các tế bào phôi thai có thể biến đổi thành tế bào nội mạc tử cung.

Nguyên nhân gây lạc nội mạc tử cung là do các tế bào phúc mạc biến đổi

3.3 Từng trải qua nhiều cuộc giải phẫu ở tử cung

Sau khi thực hiện các cuộc phẫu như mổ lấy thai sẽ để lại những vết sẹo ở tử cung và buồng trứng. Tại vị trí vết mổ nội mạc tử cung có thể bám vào và gây ra bệnh do dịch mô cũng như mạch máu tại vị trí đấy phát triển.

3.4 Rối loạn hệ miễn dịch

Khi xuất hiện các lỗ hổng trong hàng rào miễn dịch bảo vệ cơ thể thì không thể phát hiện nội mạc tử cung đi lạc trong cơ thể. Từ đó không phá hủy những tế bào đó dẫn đến xuất hiện bệnh lạc nội mạc ở tử cung. Có những trường hợp hiếm gặp, nội mạc tử cung không chỉ ở trong xoang chậu mà còn di chuyển đến nhiều vị trí khác trong cơ thể và bám lại tại đó.

4. Triệu chứng và biến chứng có thể gặp khi mắc lạc nội mạc tử cung

Khi mắc bệnh, triệu chứng đầu tiên mà người bệnh gặp phải đó là cảm giác đau tại vùng chậu và hay xuất hiện khi bước vào chu kỳ kinh nguyệt. Mức độ đau ngày càng gia tăng. Ngoài ra, một số triệu chứng khác có thể xuất hiện như:

– Đau khi giao hợp là biểu hiện tương đối phổ biến khi mắc bệnh.

– Xuất hiện cảm giác đau khi tiểu tiện hay khi di chuyển. Đi vệ sinh thấy xuất hiện máu trong nước tiểu hoặc phân.

– Trong giai đoạn hành kinh hay trong giữa chu kỳ kinh có hiện tượng chảy máu nhiều khiến kéo dài thời gian hành kinh.

– Ngoài ra còn xuất hiện một số triệu chứng khác như đầy hơi, tiêu chảy, táo bón, buồn nôn, mệt mỏi… Đặc biệt khi vào chu kỳ kinh những triệu chứng đấy sẽ càng rõ ràng hơn.

Tuy nhiên do không có triệu chứng đặc thù nên lạc nội mạc ở tử cung có thể bị nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác. Do đó, để có chẩn đoán chính xác nhất chị em nên thăm khám bác sĩ.

Lạc nội mạc ở tử cung không gây nguy hiểm cho tính mạng thế nhưng nếu không phát hiện sớm hay điều trị kịp thời sẽ để lại những biến chứng vô cùng nặng nề. Đặc biệt ảnh hưởng đến cuộc sống cũng như chức năng sinh sản của người bệnh:

– Bệnh gây ra những cơn đau dữ dội trong những ngày hành kinh, đồng thời khiến kinh nguyệt rối loạn.

– Là nguyên nhân dẫn đến viêm âm đạo, viêm vùng chậu, viêm cổ tử cung…

– Gây vô sinh.

– Khi bệnh không được điều trị có thể trở thành ung thư.

– Khi nội mạc đi lạc quá nhiều và tích tụ trong cơ thể mà không thoát ra ngoài được sẽ có thể đi vào các cơ quan khác như bàng quang, buồng trứng… dẫn đến những hậu quả nguy hiểm, khó lường.

5. Phương pháp giúp chẩn đoán bệnh lạc nội mạc ở tử cung

Bác sĩ có thể nghi ngờ lạc nội mạc ở tử cung dựa trên các triệu chứng mà người bệnh mô tả. Tuy nhiên để chẩn đoán chính xác điều đấy, bác sĩ sẽ áp dụng một số phương pháp sau:

– Khám vùng chậu: Bác sĩ sờ thấy u trong tiểu khung, hạn chế hoặc dính, đau khi di động.

– Các chẩn đoán hình ảnh: Siêu âm, chụp MRI hoặc CT giúp tạo ra hình ảnh chi tiết về các cơ quan sinh sản.

– Nội soi ổ bụng: Nhằm xác định chính xác vị trí và mức độ tổn thương của u nội mạc tử cung. Đây là phương pháp giúp chẩn đoán chuẩn xác chị em đang mắc bệnh hay không.

– Sinh thiết: Bác sĩ tiến hành nội soi ổ bụng để lấy một mẫu mô, sau đó đem đi xét nghiệm để chẩn đoán bệnh.

Chẩn đoán bệnh lý bằng cách nội soi ổ bụng lấy mẫu mô đem sinh thiết

6. Kích thước của khối u lạc nội mạc ở tử cung là bao nhiêu

Thông thường kích thước của các khối u lạc nội mạc ở tử cung sẽ có kích thước từ 2 – 20cm. Kích thước của u nang không ảnh hưởng đến mức độ nghiêm trọng hay sự xuất hiện các triệu chứng. Điều đó có nghĩa là ở những chị em có u lạc nội mạc nhỏ vẫn có thể có các triệu chứng bệnh.

7. Các phương pháp điều trị phổ biến bệnh lạc nội mạc ở tử cung

Bệnh lạc nội mạc ở tử cung không có cách chữa khỏi hoàn toàn, các phương pháp điều trị chủ yếu là ngoại khoa (phẫu thuật) hoặc nội khoa (sử dụng thuốc). Song song với đó chị em có thể thử một số liệu pháp khác giúp cải thiện các triệu chứng.

7.1 Uống thuốc

Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) như naproxen (Aleve) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin) có tác dụng giảm đau hiệu quả. Nếu những loại thuốc kể trên không giảm bớt triệu chứng đau, hãy kết hợp cùng các liệu pháp hỗ trợ như:

– Tắm với nước ấm.

– Chườm nóng: Đặt chai nước nóng hoặc miếng đệm nóng lên bụng.

– Tập thể dục đều đặn.

– Massage.

– Châm cứu.

7.2 Điều trị nội tiết

Liệu pháp nội tiết nhằm mục đích làm giảm lượng estrogen mà cơ thể tạo ra, giúp các mô cấy chảy máu ít hơn. Từ đó ngăn ngừa tình trạng viêm, dính và hình thành u nang. Khi áp dụng phương pháp đấy có thể khiến chu kỳ kinh nguyệt của chị em tạm ngừng.

Các loại thuốc được bác sĩ chỉ định nhằm làm giảm nồng độ hormone estrogen bao gồm:

– Viên tránh thai kết hợp.

– Dùng Progestin: Lưu ý việc sử dụng loại thuốc nào, liều lượng bao nhiêu cần có sự chỉ định của bác sĩ điều trị. Người bệnh không được tự ý mua thuốc sử dụng khi chưa được bác sĩ đồng ý.

Điều trị nội tiết được áp dụng trong chữa lạc nội mạc ở tử cung

7.3 Phẫu thuật bảo tồn

Phương pháp đó được chỉ định cho những trường hợp không đáp ứng với hai liệu pháp kể trên. Mục tiêu của phẫu thuật bảo tồn là phá hủy sự phát triển hoặc loại bỏ nội mạc tử cung mà không làm tổn thương các cơ quan sinh sản.

Phẫu thuật nội soi ổ bụng là phương pháp xâm lấn tối thiểu, được áp dụng nhằm bóc bỏ các khối lạc nội mạc ở tử cung, cắt bỏ khối u đang phát triển. Biện pháp đốt laser cũng được sử dụng nhằm đốt, phá hủy mô lạc chỗ.

7.4 Phẫu thuật cắt tử cung

Rất hiếm trường hợp bác sĩ đề nghị cắt toàn bộ tử cung. Đây là biện pháp cuối cùng nếu tình trạng bệnh không được cải thiện dù đã áp dụng các phương pháp điều trị khác.

Trong quá trình phẫu thuật tử cung, cổ tử cung, buồng trứng được bác sĩ cắt bỏ hoàn toàn vì đây là những cơ quan tạo ra estrogen – căn nguyên gây ra sự phát triển của mô nội mạc tử cung. Bên cạnh đó, bác sĩ còn loại bỏ các mô bị tổn thương xung quanh.

Khi cắt tử cung hoàn toàn chị em không thể mang thai được nữa. Chính vì thế hãy cân nhắc thật kỹ trước khi tiến hành phương pháp phẫu thuật nhất là đối với những chị em đang trong độ tuổi kết hôn và sinh con.

8. Cách phòng ngừa bệnh lạc nội mạc ở tử cung hiệu quả

Chị em có thể phòng ngừa và giảm nguy cơ phát triển bệnh bằng cách giảm nồng độ hormone estrogen trong cơ thể.

– Tham khảo ý kiến tư vấn của bác sĩ chuyên khoa về các phương pháp ngừa thai bằng nội tiết tố, chẳng hạn như sử dụng miếng dán, thuốc viên hoặc vòng tránh thai.

– Tập thể dục thường xuyên (tối thiểu 4 giờ/tuần) để giảm tỷ lệ chất béo trong cơ thể về mức hợp lý. Kết hợp tập thể dục và giảm lượng chất béo, từ đó hạ nồng độ estrogen trong cơ thể.

– Không uống nhiều rượu: Các nghiên cứu đã chứng minh rượu có thể làm tăng nồng độ estrogen. Do vậy, chị em không nên uống nhiều hơn 1 ly rượu mỗi ngày.

– Hạn chế hoặc tránh xa thức uống chứa caffeine: Dung nạp nhiều hơn một loại đồ uống chứa caffeine mỗi ngày, đặc biệt là trà xanh và soda có thể khiến gia tăng lượng hormone estrogen trong cơ thể.

Chị em nên hạn chế sử dụng trà xanh để phòng ngừa lạc nội mạc ở tử cung

9. Giải đáp những thắc mắc về lạc nội mạc ở tử cung

Những thắc mắc của chị em về bệnh lý phụ khoa lạc nội mạc ở tử cung sẽ được gỡ rối bởi Bác sĩ Hà Thị Hồng Vân- Chuyên khoa sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà.

9.1 Phụ nữ bị lạc nội mạc ở tử cung có làm mẹ được không

Phụ nữ bị lạc nội mạc ở tử cung hoàn toàn có thể mang thai và sinh con. Tuy nhiên, bệnh có thể khiến chị em phụ nữ khó thụ thai hơn bình thường. Nguyên nhân là mô nội mạc phát triển bên ngoài tử cung dễ gây dính, ảnh hưởng đến vòi tử cung và ngăn cản tinh trùng di chuyển đến gặp trứng. Không chỉ vậy, chúng còn ngăn trứng đã thụ tinh làm tổ trong niêm mạc tử cung.

9.2 Lạc nội mạc ở tử cung có gây ung thư không

Lạc nội mạc ở tử cung không gây ra ung thư nhưng có một số loại ung thư phổ biến hơn (ung thư vú, ung thư buồng trứng) xảy ra ở những phụ nữ mắc bệnh lý phụ khoa đấy.

Ngoài ra nhiều nghiên cứu cũng cho thấy mối liên hệ giữa lạc nội mạc ở tử cung với một số vấn đề sức khỏe như:

– Hen suyễn, nhạy cảm và dị ứng với hóa chất.

– Các bệnh tự miễn, trong đó hệ miễn dịch của cơ thể vốn đảm nhận chức năng chống lại bệnh tật nhưng lại quay sang tấn công chính nó. Những bệnh này gồm đa xơ cứng, lupus ban đỏ và một số loại suy giáp.

– Hội chứng đau cơ xơ hóa và mệt mỏi mãn tính.

9.3 Lạc nội mạc ở tử cung có hết sau mãn kinh không

Hầu hết chị em phụ nữ bị lạc nội mạc ở tử cung, các triệu chứng bệnh được cải thiện đáng kể sau khi trải qua thời kỳ mãn kinh. Đó là do cơ thể ngừng sản xuất hormone estrogen nên u nội mạc tử cung sẽ phát triển chậm lại. Tuy nhiên, những phụ nữ sử dụng liệu pháp hormone mãn kinh thì các triệu chứng của bệnh vẫn xuất hiện.

Nếu đã mãn kinh nhưng vẫn gặp các dấu hiệu của tình trạng bệnh, chị em hãy gặp bác sĩ ngay để được điều trị kịp thời.

Sau mãn kinh hầu hết các triệu chứng lạc nội mạc ở tử cung đều thuyên giảm

Những bệnh lý phụ khoa, trong đó có lạc nội mạc ở tử cung luôn đe dọa tấn công chị em ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Đừng để bệnh cản trở giấc mơ làm mẹ của mình. Hãy thăm khám phụ khoa định kỳ để phát hiện sớm các dấu hiệu bệnh và chữa trị kịp thời để giành quyền làm mẹ.