Thụ tinh nhân tạo (IUI) với tỷ lệ thành công đạt đến 20% đã và đang mở ra cơ hội giúp các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn sớm có tin vui. Tuy nhiên, các bác sĩ sản khoa chỉ ra không phải trường hợp bệnh nhân nào cũng có thể áp dụng kỹ thuật này và muốn tăng tỷ lệ thụ thai thành công, cặp vợ chồng cần phải chuẩn bị những điều kiện tốt nhất.

1. Thế nào là thụ tinh nhân tạo

Thụ tinh nhân tạo tên tiếng Anh: Intrauterine insemination (IUI) là phương pháp hỗ trợ sinh sản dành cho những cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn. Phương pháp này được tiến hành bằng cách bơm tinh trùng đã lọc rửa, chọn lựa tinh trùng khỏe mạnh nhất của người chồng vào buồng tử cung của người vợ vào thời điểm trứng rụng.

Kết quả, tinh trùng bơi vào ống dẫn trứng và thụ tinh với trứng của người vợ rồi thụ thai như cách tự nhiên. Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo được chỉ định kết hợp với chu kỳ kinh nguyệt của người vợ hoặc sử dụng các loại thuốc hỗ trợ sinh sản khác tùy thuộc vào nguyên nhân gây vô sinh, hiếm muộn.

Thụ tinh nhân tạo là kỹ thuật đưa tình trùng lọc rửa trực tiếp vào buồng tử cung

2. Trường hợp nào được chỉ định thực hiện thụ tinh nhân tạo

Để đảm bảo tỷ lệ thụ thai thành công cao nhất, những trường hợp sau đây đủ điều kiện thụ tinh nhân tạo:

2.1 Mẹ đơn thân muốn sinh con

Đối với những chị em không thích lập gia đình nhưng vẫn mong muốn có con, họ cần sử dụng tinh trùng hiến tặng để mang thai. Lúc này, kỹ thuật thụ tinh nhân tạo cho nữ được chỉ định để hỗ trợ các mẹ đơn thân.

Mẫu tinh trùng được sử dụng thực hiện trong kỹ thuật này được bảo quản đông lạnh và lấy từ phòng thí nghiệm đạt chứng nhận kiểm định, sau đó làm ra đông và phục vụ làm thụ tinh nhân tạo.

2.2 Phụ nữ lạc nội mạc tử cung

Đối với những trường hợp vô sinh ở nữ giới do liên quan đến lạc nội mạc tử cung, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc hỗ trợ lấy được trứng chất chất lượng tốt kết hợp cùng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo trong điều trị hiếm muộn con.

2.3 Nam giới vô sinh nguyên nhân từ tinh trùng

Để đánh giá tình trạng sức khỏe sinh sản của nam giới, xét nghiệm tinh dịch đồ là bước quan trọng đầu tiên. Thông qua xét nghiệm bác sĩ sẽ đánh giá được nồng độ tinh trùng, khả năng di động hoặc bất thường về kích thước, hình dạng. Từ đó, đưa ra phương án điều trị thích hợp, áp dụng thụ tinh nhân tạo để tách tinh trùng có tính di động cao, chất lượng tốt ra khỏi mẫu tinh trùng của người chồng và thụ tinh.

2.4 Phụ nữ vô sinh do yếu tố về tử cung

Cổ tử cung chính là phần thấp nhất của tử cung, nó nằm ở vị trí 7,6 tới 15,2 centimet ở tận cùng đường âm đạo. Trong đó, tử cung có vai trò sản xuất chất nhầy, tạo môi trường thuận lợi cho tinh trùng di chuyển đến ống dẫn trứng vào thời điểm rụng trứng để thụ tinh.

Tuy nhiên, nếu chất nhầy tử cung quá dày, hành trình di chuyển của tinh trùng sẽ bị cản trở. Làm thụ tinh nhân tạo, đặt tinh trùng trực tiếp vào tử cung sẽ giúp khắc phục hạn chế này.

2.5 Vô sinh do vấn đề rụng trứng

Phụ nữ vô sinh các vấn đề liên quan đến rụng trứng bao gồm cả giảm số lượng và không xảy ra hiện tượng rụng trứng được chỉ định kỹ thuật thụ tinh nhân tạo, giúp tăng số lượng trứng trưởng thành và tỷ lệ thụ thai cao.

IUI áp dụng cho phụ nữ vô sinh liên quan đến vấn đề rụng trứng

2.6 Phụ nữ dị ứng với thành phần protein trong tinh dịch

Có một vài trường hợp cơ thể phụ nữ bị dị ứng với thành phần protein trong tinh dịch của người chồng, khiến buồng tử cung khó tiếp nhận tinh trùng và xảy ra thụ thai. Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo phụ nữ, đưa tinh trùng trực tiếp vào tử cung của người phụ nữ, điều trị hiệu quả hạn chế kể trên.

2.7 Cặp vợ chồng vô sinh không rõ nguyên nhân

Khi đã thực hiện các xét nghiệm, siêu âm nhưng vẫn không tìm ra được nguyên nhân gây vô sinh ở cặp vợ chồng, thụ tinh nhân tạo là phương pháp đầu tiên bác sĩ chỉ định cho cặp vợ chồng. Kỹ thuật này được thực hiện kết hợp với thuốc kích thích gây rụng trứng.

3. Những yếu tố nguy cơ khi thực hiện IUI

Thụ tinh nhân tạo được đánh giá là kỹ thuật đơn giản, an toàn, tuy nhiên tùy vào bệnh viện thực hiện cũng như trình độ chuyên môn của bác sĩ mà người bệnh có thể gặp phải những nguy cơ biến chứng sau:

3.1 Xuất hiện hiện tượng chảy máu tử cung

Có thể do bác sĩ thao tác quá mạnh tay hay trong quá trình bơm tinh trùng vào buồng tử cung gặp phải khó khăn gây hiện tượng chảy máu và tổn thương ở tử cung. Việc sử dụng ống bơm nhỏ để bơm vào buồng tử cung cũng làm tăng nguy cơ nhiễm trùng tử cung và ống dẫn trứng.

Một nguyên nhân khác do kỹ thuật chuẩn bị tinh trùng khi thực hiện IUI không đảm bảo vô trùng. Trong quá trình xử lý tinh dịch, xảy ra tình trạng nhiễm khuẩn dẫn đến vi khuẩn có cơ hội xâm nhập vào tử cung và buồng trứng.

3.2 Mang nhiều hơn một thai

Thụ tinh nhân tạo không liên quan hoặc có tác động rất thấp đến việc mang đa thai (thai đôi, thai ba hoặc nhiều hơn) của người phụ nữ. Nhưng khi phối hợp kỹ thuật này với các thuốc gây rụng trứng, nguy cơ đa thai tăng lên đáng kể. Rủi ro của đa thai thường gặp đó là chuyển dạ sớm và sinh con nhẹ cân.

Thụ tinh nhân tạo có nguy cơ mang đa thai

4. Vợ chồng cần chuẩn bị những gì để tăng hiệu quả thụ tinh nhân tạo?

Tỷ lệ thành công của thụ tinh nhân tạo trung bình đạt khoảng 20%. Nhằm đem lại kết quả tốt nhất cho cặp vợ chồng, các bác sĩ sẽ hướng dẫn cặp vợ chồng chuẩn bị những vấn đề sau đây:

4.1 Chuẩn bị trước khi thực hiện kỹ thuật

– Chuẩn bị mẫu tinh dịch của người chồng

Mẫu tinh dịch của người chồng có thể lấy tại bệnh viện hoặc sử dụng tinh trùng của người hiến tặng, được làm đông lạnh trước đó. Yếu tố về tinh dịch có thể gây phản ứng ở cơ thể người phụ nữ dẫn đến cản trở quá trình thụ tinh. Do đó, mẫu tinh trùng được lấy sẽ được lọc rửa và chọn lựa kỹ càng. Quy trình này tập trung vào những tinh binh gan lì, khỏe mạnh rồi cô đặc thành một lượng dung dịch nhỏ, sẵn sàng cho quá trình thụ tinh.

– Sản xuất trứng

Nếu trứng không thể rụng tự nhiên, bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh kích thích trứng rụng theo chu kỳ IUI mà không sử dụng thuốc rụng trứng. Thuốc kích thích rụng trứng được chỉ định vào ngày đầu tiên của chu kỳ kinh nguyệt, mục đích là kích thích hai buồng trứng sản sinh ra vài quả trứng chín, đủ điều kiện thụ tinh nhân tạo.

– Lọc rửa và chọn lựa tinh trùng khỏe mạnh

Tinh trùng của người chồng được thu thập và lọc rửa để thực hiện bơm tinh trùng vào buồng tử cung đúng thời điểm rụng trứng.

– Bơm tinh trùng trực tiếp vào trong buồng tử cung

Bác sĩ sẽ sử dụng ống thông mỏng và dài để đưa qua cổ tử cung, bơm tinh trùng trực tiếp vào lòng tử cung. Quy trình này được thực hiện rất nhanh chỉ trong vài phút nên chị em sẽ không cảm thấy đau.

– Kiểm tra kết quả thụ thai

Khoảng 2 tuần sau khi bơm tinh trùng, chị em có thể kiểm tra kết quả mang thai bằng que thử hoặc xét nghiệm beta hCG để xác định chính xác hơn.

4.2 Trong quá trình thực hiện thụ tinh nhân tạo

Khi tiến hành thụ tinh nhân tạo ở nữ giới, người phụ nữ sẽ đặt chận vào bàn đạp, bác sĩ đưa mỏ vịt vào âm đạo, tương tự như thủ thuật khám sản khoa khác. Tiếp theo là bác sĩ sẽ thực hiện các công đoạn:

– Lấy tinh trùng khỏe mạnh vào một ông thông nhỏ và dài

– Đặt ống thông ở âm đạo, điều chỉnh chứng đi qua cổ tử cung và vào sâu bên trong tử cung

– Bơm tinh trùng qua ống thông vào tử cung

– Thu ống thông cùng mỏ vịt ra ngoài, kết thúc quy trình thực hiện

4.3 Sau khi hoàn tất kỹ thuật thụ tinh nhân tạo

Người phụ nữ được yêu cầu nằm nghỉ tại chỗ sau khi hoàn tất phương pháp thụ tinh nhân tạo. Sau đó, có thể ra về và thực hiện các hoạt động bình thường.

Hai tuần sau, chị em cần đến bệnh viện để bác sĩ kiểm tra kết quả mang thai. Trường hợp thuận lợi, thời gian kể từ lúc bắt đầu thụ tinh nhân tạo nữ giới đến khi biết kết quả mất khoảng 25 – 30 ngày. Nếu có thai, chị em dưỡng thai theo hướng dẫn và khám thai định kỳ.

Trường hợp chưa mang thai, hai vợ chồng tiếp tục giao hợp tự nhiên. 2- 3 tháng sau quay lại bệnh viện để thụ tinh nhân tạo bước kế tiếp mà không cần thực hiện lại các bước trước đó.

Nếu thụ tinh nhân tạo thất bại có thể thực hiện lại sau 2-3 tháng

Thụ tinh nhân tạo là kỹ thuật hỗ trợ sinh sản cứu cánh cho những cặp vợ chồng hiếm muộn con cái. Nếu đáp ứng đủ điều kiện và là đối tượng có thể áp dụng thụ tinh nhân tạo, các cặp vợ chồng hãy thực hiện ngay để biến giấc mơ có con thành hiện thực trong thời gian sớm nhất.