Vô sinh thứ phát: Nguyên nhân, dấu hiệu và cách chữa trị

Vô sinh hiếm muộn không còn là khái niệm xa lạ với các cặp vợ chồng, nhất là khi môi trường sống ngày càng ô nhiễm, thực phẩm bẩn ngày càng tràn lan như hiện nay. Có không ít các cặp vợ chồng trước đây chỉ cần “đi qua đầu giường” là cũng đã có thể mang thai thì bây giờ lại nhận được kết luận bị vô sinh thứ phát. Vậy thực chất vô sinh thứ phát là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách chữa trị như thế nào? Câu trả lời sẽ được giải đáp chi tiết trong nội dung bài viết dưới đây.

1.Như thế nào gọi là vô sinh thứ phát?

Vô sinh thứ phát là tình trạng xảy ra ở những cặp vợ chồng đã từng có con. Điều này có nghĩa là khi các cặp vợ chồng muốn tiếp tục có con, quan hệ tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai nhưng người vợ vẫn không thể thụ thai thành công.

Ở nước ta, tỷ lệ vô sinh thứ phát ngày càng gia tăng và đang ở mức báo động. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, khả năng sinh sản của cả vợ và chồng mà còn tác động tiêu cực đến tinh thần, tình cảm của các gia đình. Thậm chí, nhiều gia đình đã rơi vào tình cảnh nghi kỵ lẫn nhau khi không thể tiếp tục mang thai và sinh con.

tỷ lệ vô sinh thứ phát

2.Những nguyên nhân gây vô sinh thứ phát cần biết

Vô sinh thứ phát không tự nhiên xảy ra mà chúng xuất hiện do nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể:

2.1.Đối với nam giới:

Theo thống kê, hiện nay tỷ lệ vô sinh thứ phát ở nam giới ngày càng gia tăng. Nguyên nhân chủ yếu khiến các đấng mày râu gặp phải tình trạng này là do những bất thường về tinh trùng như: rối loạn xuất tinh, viêm nhiễm đường sinh dục và các cơ quan tại bộ phận sinh dục.

Ngoài ra, nam giới thường xuyên làm việc trong môi trường ô nhiễm, có nhiều hóa chất độc hại, chất phóng xạ… cũng là nguyên nhân tiềm ẩn gây suy giảm sinh lý. Khi đó, các anh em sẽ bị yếu tinh trùng hoặc không có tinh trùng, từ đó gây rối loạn hoạt động của bộ phận sinh dục ở nam giới, ảnh hưởng đến khả năng sinh sản của nam giới.

2.2.Đối với nữ giới

Nguyên nhân thường gặp nhất gây nên tình trạng vô sinh thứ phát ở nữ giới là do tình trạng viêm nhiễm ở bộ phận sinh dục, cụ thể như sau:

– Viêm nhiễm vùng chậu do vi khuẩn như Chlamydia, lậu… gây ra.

– Bị buồng trứng đa nang dẫn đến tình trạng tình trạng kinh thưa (vài tháng đến 1 năm mới có kinh 1 lần) hoặc gây rối loạn phóng noãn, làm giảm tỷ lệ thụ thai thành công.

– Bộ phận sinh dục bị viêm nhiễm gây tắc hai ống dẫn trứng. Nếu đường sinh dục bị viêm nhiễm do vi khuẩn tấn công thì sẽ làm chít hẹp ống dẫn trứng, thậm chí gây tắc nghẽn hoàn toàn. Khi đó, quá trình di chuyển của tinh trùng đến gặp trứng sẽ bị cản trở và nếu noãn có phóng ra cũng không thể có thụ tinh. Trong trường hợp, ống dẫn trứng không bị tắc hoàn toàn, tinh trùng vẫn có thể đi vào gặp trứng để tiến hành thụ thai như khi hình thành phôi thai cũng sẽ không thể di chuyển về từ cung để làm tổ được gây nên tình trạng thai phát triển ngoài tử cung, khi khối thai lớn và bị vỡ gây ra tình trạng vỡ chửa ngoài tử cung rất nguy hiểm có thể khiến cho thai phụ tử vong do mất máu nặng nếu không được cấp cứu kịp thời.

– Viêm nhiễm ở tử cung, lớp niêm mạc phủ bên trong buồng tử cung sẽ bị tổn thương ảnh hưởng đến việc phôi làm tổ. Khi lớp niêm mạc tử cung bị tổn hại cũng sẽ khiến cho lớp tử cung bị ảnh hưởng, lúc này sẽ tử cung sẽ không còn được niêm mạc bao bọc nữa, hai mặt tử cung sẽ dính vào nhau

, phôi thai cũng không thể làm tổ nếu tử cung bị dính như vậy.

3.Dấu hiệu nào cần đi thăm khám bác sĩ?

Với tình trạng vô sinh hiếm muộn nói chung và vô sinh thứ phát nói riêng, các cặp vợ chồng nên chủ động đi khám càng sớm càng tốt. Ngoài ra, các cặp vợ chồng nên chủ động đi khám khi:

– Hai vợ chồng quan hệ tình dục thường xuyên, không sử dụng bất kì biện pháp tránh thai nào mà sau 1 năm vẫn không thụ thai.

– Chị em có tiền sử mắc một số bệnh lý nền ảnh hưởng đến khả năng sinh sản như lạc nội mạc tử cung, u nang buồng trứng,…

– Nam giới gặp phải những bất thường về tinh trùng như rối loạn xuất tinh, rối loạn cương dương, tinh trung vón cục, loãng, yếu, ít,…

4.Quá trình thăm khám vô sinh thứ phát

Quá trình thăm khám đối với vô sinh thứ phát cho cả vợ và chồng sẽ bao gồm các bước thăm khám lâm sàng và thực hiện một số kĩ thuật cận lâm sàng.

4.1.Tổng quan khả năng sinh sản ở người chồng

Với nam giới, quá trình thăm khám và đánh giá vô sinh sẽ bao gồm các bước như sau:

– Khai thác tiền sử gồm tiền sử sinh đẻ trước đây, tiền sử bệnh lý và phẫu thuật, tiền sử dụng thuốc điều trị bệnh, hút thuốc lá, uống rượu bia và sử dụng các chất kích thích.

– Khám lâm sàng sẽ giúp bác sĩ phát hiện các bất thường (nếu có) của tinh hoàn và dương vật.

– Xét nghiệm tinh dịch đồ, mục đích để kiểm tra, đánh giá số lượng và chất lượng tinh trùng. Nếu kết quả là bất thường thì sau ít nhất 1 tháng bác sĩ sẽ yêu cầu anh em xét nghiệm lại.

4.2.Tổng quan khả năng sinh sản ở người vợ

Với nữ giới, quá trình thăm khám vô sinh thứ phát sẽ bao gồm các bước như sau:

– Khai thác tiền sử sản phụ khoa, tiền sử những lần mang thai trước hoặc các biến chứng của lần mang thai trước (nếu có), tình trạng chu kỳ kinh nguyệt, rối loạn phóng noãn.

– Thăm khám lâm sàng để kiểm tra những bất thường của đường sinh dục như viêm nhiễm, u xơ tử cung, u buồng trứng…

– Xét nghiệm công thức máu để kiểm tra khả năng mắc các bệnh lý thiếu máu tan máu như thalassemia, chức năng tuyến giáp,…

– Khảo sát buồng tử cung và ống dẫn trứng bằng việc thực hiện siêu âm phụ khoa để phát hiện polyp buồng tử cung, kiểm tra hình dạng  tử cung…

– Chụp Xquang tử cung – vòi trứng để đánh giá ống dẫn trứng.

– Đánh giá dự trữ buồng trứng, bước thăm khám này được thực hiện cho những phụ nữ nhiều tuổi hoặc đã từng thực hiện phẫu thuật buồng trứng đối mặt với nguy cơ suy giảm chức năng hoặc dự trữ buồng trứng. Ở bước này, vào ngày 2 chu kỳ kinh bác sĩ sẽ tiến hành đo nồng độ AMH và siêu âm đếm nang thứ cấp.

– Nếu chị em mang thai nhiều lần nhưng thất bại, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện xét nghiệm phân tích yếu tố miễn dịch tại chỗ của niêm mạc tử cung, nội soi buồng tử cung, nội soi ổ bụng… để đánh giá niêm mạc tử cung.

vòi trứng để đánh giá ống dẫn trứng.

5.Vô sinh thứ phát điều trị bằng những phương pháp nào?

Sau khi tiến hành thăm khám và có kết quả chẩn đoán, bác sĩ sẽ chỉ định phương pháp điều trị cụ thể cho cả vợ và chồng.

5.1.Đối với nữ

Tùy vào nguyên nhân gây vô sinh thứ phát nữ cũng như tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ chữa trị phù hợp để mang lại kết quả cao nhất. Cụ thể:

– Nếu chị em bị viêm nhiễm mãn tính, dính buồng tử cung thì bác sĩ chỉ định thực hiện phẫu thuật nội soi để điều trị.

– Với những trường hợp chị em tắc nghẽn vòi trứng thì bác sĩ tiến hành thông tắc vòi trứng.

– Nếu sau khi những biện pháp trên nhưng không đem lại hiệu quả thì bác sĩ sẽ tiến hành thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh trong ống nghiệm. Đây là giải pháp tối ưu giúp khắc phục tất cả mọi nguyên nhân gây vô sinh thứ phát và biến ước mơ có con của bạn trở thành hiện thực.

5.2.Đối với nam

Tương tự với nữ giới, để điều trị vô sinh thứ phát ở nam giới cũng tùy vào nguyên nhân, kết quả thăm khám cũng như tình trạng sức khỏe của mỗi người bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp phù hợp nhất.

điều trị vô sinh thứ phát ở nam giới

6.Hướng dẫn các phương pháp phòng ngừa vô sinh thứ phát hiệu quả

Vô sinh thứ phát ngày càng trở nên phổ biến và ảnh hưởng nghiêm trọng đến tình trạng sức khỏe cũng như đời sống tinh thần tình cảm của các cặp vợ chồng. Theo đó, để chủ động bảo vệ thiên chức làm cha mẹ của mình, các cặp vợ chồng nên chủ động phòng bệnh bằng một số lưu ý dưới đây

– Chị em phụ nữ nên có kế hoạch mang thai hợp lý và nên mang thai trước độ tuổi 35.

– Khoảng thời gian phù hợp nhất giữa hai lần sinh con  từ 3 đến 5 năm.

– Chị em nên thực hiện thăm khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/ lần để kịp thời phát hiện những dấu hiệu bất thường

– Nếu thấy xuất hiện các dấu hiệu viêm nhiễm tại vùng kín thì chị em nên chủ động thăm khám sớm và điều trị dứt điểm.

– Hạn chế việc nạo hút thai, nên lựa chọn biện pháp tránh thai an toàn khi chưa có ý định sinh con.

– Vệ sinh vùng kín đúng cách, không thụt rửa âm đạo trong quá trình vệ sinh khi chưa có chỉ định của bác sĩ.

– Quan hệ tình dục an toàn và có biện pháp bảo vệ khi quan hệ.

– Hạn chế hút thuốc lá, rượu bia hay sử dụng các chất kích thích.

– Nâng cao sức khỏe, thường xuyên vận động cơ thể, tập luyện thể dục thể thao.

– Hạn chế tiếp xúc với môi trường bị ô nhiễm, chứa hóa chất độc hại, thuốc trừ sâu và kim loại nặng.

Vô sinh thứ phát ngày càng trở thành mối đe dọa cho các cặp vợ chồng. Vậy nên, thay vì chờ đợi các cặp vợ chồng nên chủ động đi khám càng sớm càng tốt để bảo toàn thiên chức làm cha mẹ của mình.