Vô sinh thứ phát là gì? Tìm hiểu về nguyên nhân và triệu chứng

Vô sinh thứ phát là gì được xác định là những cặp vợ chồng đã từng có thai ít nhất một lần nhưng sau thời gian quan hệ thường xuyên 6- 12 tháng không sử dụng biện pháp tránh thai mà vẫn không có tin vui. Ngày nay vô sinh thứ phát đều có nguyên nhân từ hai vợ chồng và tỷ lệ trẻ hóa càng cao.

1. Tìm hiểu vô sinh thứ phát là gì?

Vô sinh thứ phát là tình trạng những cặp vợ chồng đã từng sinh con (kể cả mang thai hay có thai rồi sảy). Thống kê cho thấy có khoảng 40% vô sinh do nguyên nhân từ người chồng và 40% từ người vợ, 10% không tìm ra nguyên nhân, 10% do cả 2 bên. Để điều trị vô sinh thứ phát cặp vợ chồng cần đi khám, xác định nguyên nhân và từ đó có phác đồ điều trị hợp lý.

Tâm lý chung của số động các cặp vợ chồng trong vấn đề này khá chủ quan vì nghĩ đã từng có con/thai rồi nên mọi thứ sẽ ổn. Nhưng thực tế, rất nhiều trường hợp vợ chồng cảm thấy lúng túng và bất ngờ khi phát hiện mình bị vô sinh thứ phát.

Cặp vợ chồng đã từng mang thai nhưng không có thai lại gọi là vô sinh thứ phát

2. Nguyên nhân khiến cặp vợ chồng vô sinh thứ phát là gì

Vô sinh thứ phát ở các cặp vợ chồng không tự nhiên sinh ra, đây là các nguyên nhân thường gặp gây nên bệnh lý này:

2.1 Nguyên nhân vô sinh thứ phát ở nam giới

Ở nam giới, nguyên nhân vô sinh thứ phát được bác sĩ chuyên khoa chỉ ra có thể do sự bất thường trong quá trình hoạt động. sản xuất hoặc vận chuyển tinh trùng như rối loạn phóng tinh, rối loạn cương dương, suy sinh dục, tắc ống dẫn tinh, tinh trùng ít, yếu, dị dạng…

2.2 Nguyên nhân khiến nữ giới bị vô sinh thứ phát

– Bất thường ở ống dẫn trứng: Tổn thương, viêm hoặc tắc vòi trứng dẫn đến tinh trùng và noãn không thể gặp nhau để thụ tinh, lạc nội mạc tử cung, viêm nhiễm, dính vùng chậu.

– Các bệnh lý ở buồng trứng: Các rối loạn trong hoạt động của buồng trứng, hội chứng buồng trứng đa nang, rối loạn phóng noãn, lạc nội mạc tử cung tại buồng trứng…

– Nguyên nhân liên quan đến buồng tử cung: Polyp buồng tử cung, u xơ tử cung, dính buồng tử cung, dị dạng tử cung…

– Nguyên nhân do tuổi tác: Chức năng sinh sản của nữ giới sẽ giảm dần khi tuổi tác càng cao. Ở phụ nữ sau tuổi 35, khả năng thụ thai khó hơn rất nhiều so với những người trẻ tuổi.

Ngoài ra, nguyên nhân gây vô sinh thứ phát là gì còn do các biến chứng liên quan tới lần mang thai trước, hoặc từng phẫu thuật và gặp biến chứng trước đây.

3. Khi nào cặp vợ chồng vô sinh thứ phát cần gặp bác sĩ thăm khám

Thời điểm cặp vợ chồng cần đi khám bác sĩ là sau một năm quan hệ thường xuyên (người vợ dưới 35 tuổi) và sau 6 tháng (người vợ trên 35 tuổi), không sử dụng bất kì biện pháp tránh thai nhưng không thể thụ thai thì nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa.

Bên cạnh đó, trường hợp người vợ mắc các bệnh lý nền đe dọa ảnh hưởng đến chức năng sinh sản như lạc nội mạc tử cung cần đi khám sớm.

Gặp bác sĩ sau 6-12 tháng quan hệ nhưng không có con

4. Quá trình khám vô sinh thứ phát

Quá trình thăm khám vô sinh thứ phát cũng tương tự như vô sinh nguyên phát, bao gồm các bước: Khám lâm sàng và thực hiện một số kĩ thuật cận lâm sàng đối với các cặp đôi.

4.1 Đánh giá chức năng sinh sản ở người chồng

Bác sĩ sẽ thăm khám, đánh giá vô sinh ở nam giới bao gồm khai thác thông tin tiền sử bệnh nhân, khám cận lâm sàng và thực hiện các xét nghiệm tinh dịch đồ.

Khai thác tiền sử sẽ bao gồm: Tiền sử sinh đẻ, tiền sử bệnh lý và phẫu thuật, các bệnh lý rối loạn tình dục, và tiền sử dùng thuốc chữa bệnh, sử dụng rượu, chất kích thích và hút thuốc lá.

Thăm khám lâm sàng để phát hiện các bất thường của tinh hoàn và dương vật (nếu có).

Đối với xét nghiệm tinh dịch đồ, nếu kết quả bất thường, bác sĩ sẽ chỉ định người bệnh thực hiện lại sau ít nhất 1 tháng, tại cơ sở đáp ứng theo tiêu chuẩn hướng dẫn của Tổ chức y tế thế giới WHO.

4.2 Đánh giá khả năng sinh sản ở người vợ

Khai thác tiền sử sản phụ khoa: Tiền sử những lần mang thai trước, những biến chứng của lần mang thai trước, tiền sử rối loạn phóng noãn, các rối loạn kinh nguyệt,…

Thăm khám lâm sàng nhằm phát hiện các bất thường của đường sinh dục như u xơ tử cung, u buồng trứng, viêm nhiễm, polyp,…

Xét nghiệm công thức máu loại trừ các bệnh lý thiếu máu tan máu như chức năng tuyến giáp, prolactin máu, thalassemia.

Khảo sát buồng tử cung và ống dẫn trứng: Siêu âm khảo sát, dựng hình buồng tử cung siêu âm phụ khoa thông thường để phát hiện polyp buồng tử cung, dính buồng tử cung, dị dạng tử cung… Chụp vòi trứng, tử cung có cản quang để đánh giá ống dẫn trứng.

Đánh giá dự trữ buồng trứng: Đây là một trong những kiểm tra mà các cặp đôi có vấn đề về sức khỏe sinh cần làm để đánh giá dự trữ buồng trứng. Đặc biệt là những phụ nữ đã có phẫu thuật buồng trứng trước đây hoặc những người nhiều tuổi đang đối mặt với nguy cơ suy giảm chức năng hoặc dự trữ buồng trứng. Các đánh giá thường làm là siêu âm đếm nang thứ cấp vào ngày 2 chu kỳ kinh và đo nồng độ AMH.

Với một số trường hợp phôi thai làm tổ thất bại nhiều lần, người vợ có thể được bác sĩ chỉ định thăm khám và đánh giá niêm mạc tử cung như: Đánh giá cửa sổ làm tổ (ERA test), xét nghiệm phân tích yếu tố miễn dịch của niêm mạc tử cung (matrice lab), nội soi ổ bụng, nội soi buồng tử cung khi có chỉ định.

5. Những phương pháp chữa trị vô sinh thứ phát

Khi không thể thụ thai tự nhiên trong khoảng thời gian trên, các cặp vợ chồng vô sinh thứ phát là gì nên thăm khám bác sĩ chuyên khoa càng sớm càng tốt, bởi cần một thời gian nhất định để điều trị, càng can thiệp sớm càng thu về kết quả có lợi, nhất là với những người vợ đã ngoài 35 tuổi.

Phác đồ điều trị sẽ được bác sĩ đưa ta tùy vào nguyên nhân dẫn đến vô sinh thứ phát. Phần lớn cặp vợ chồng vô sinh thứ phát có thể điều trị khỏi với 3 phương pháp theo các mức độ nặng nhẹ sau:

– Điều trị nội khoa bằng thuốc: Bác sĩ sẽ kê đơn điều trị theo tình trạng và mức độ bệnh, đồng thời đưa ra hướng dẫn về chế độ về ăn uống, luyện tập, sinh hoạt hợp lý giúp việc thụ thai diễn ra dễ dàng hơn.

– Phẫu thuật: Với trường hợp cơ quan sinh dục bị biến dạng, cấu trúc thay đổi, phẫu thuật sẽ giúp điều chỉnh và đưa mọi thứ về trạng thái bình thường.

– Các biện pháp hỗ trợ sinh sản: Với sự tiến bộ của y học ngày nay, có rất nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản được đưa ra nhằm giúp các cặp vợ chồng vô sinh thứ phát thực hiện được thiên chức làm cha mẹ.

Các phương pháp đó là bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), thụ tinh ống nghiệm (IVF), kích thích buồng trứng ( có kèm hoặc không kèm bơm tinh trùng vào buồng tử cung), chọc hút trứng…

Mỗi kỹ thuật có ưu và nhược điểm khác nhau cũng như tỉ lệ thành công khác nhau, việc lựa chọn phương pháp nào phụ thuộc vào quyết định của từng cặp vợ chồng hoặc dựa theo đánh giá từng trường hợp cụ thể cũng như phụ thuộc vào quyết định của từng cặp vợ chồng.

Điều trị vô sinh thứ phát với các phương pháp hỗ trợ sinh sản để sớm có tin vui

Những thông tin cung cấp ở trên đã giúp các cặp vợ chồng hiểu vô sinh thứ phát là gì và khi nào cần khám vô sinh thứ phát. Việc có con trở lại sẽ không phải là điều khó khăn nếu như cặp vợ chồng đi khám và điều trị vô sinh thứ phát càng sớm, càng tốt và lựa chọn đúng bệnh viện chuyên khoa uy tín.