Tình trạng buồng trứng đa nang 2 bên: Nguyên nhân, triệu chứng và điều trị

Buồng trứng đa nang 2 bên là tình trạng ảnh hưởng đến nồng độ hormone của phụ nữ. Những chị em bị đa nang buồng trứng lượng hormone androgen – một loại hormone sinh dục nam – tăng cao bất thường. Sự mất cân bằng về hormone khiến chu kỳ kinh nguyệt của chị em bị rối loạn dẫn đến khó mang thai hơn bình thường.

1. Buồng trứng đa nang 2 bên là bệnh lý gì

Buồng trứng đa nang ở 2 bên là hiện tượng cả 2 bên buồng trứng đều chứa những nang nhỏ có kích thước khác nhau. Đa số các nang đấy đều có kích thước <10mm.

Các nang nhỏ thường không thể phát triển được. Mặc dù có rất nhiều noãn bào nhưng không chín được hoặc chín mà vỡ thì trứng cũng không di chuyển ra ngoài để gặp và kết hợp với tinh trùng được. Đặc biệt, vỏ bao quanh buồng trứng cũng sẽ dày lên.

Đa nang buồng trứng 2 bên nếu không phát hiện sớm và xử trí kịp thời có thể gây ra những ảnh hưởng nhất định đến chức năng sinh sản của chị em như gây hiếm muộn, vô sinh…

Buồng trứng đa nang 2 bên là bệnh lý phụ khoa phổ biến ở phụ nữ

2. Dấu hiệu buồng trứng đa nang 2 bên thường gặp

Ở hầu hết chị em phụ nữ, triệu chứng bệnh chỉ được phát hiện khi họ gặp khó khăn trong vấn đề sinh sản. Tuy nhiên, ở một số trường hợp, bệnh đa nang buồng trứng 2 bên có thể xuất hiện các dấu hiệu rất sớm, ngay trong kỳ kinh nguyệt đầu tiên.

Một số biểu hiện thường gặp của bệnh đó là: Rối loạn kinh nguyệt, Lông tóc phát triển quá mức, Béo phì, Da mặt nhờn, xuất hiện nhiều mụn trứng cá trên mặt, Sạm da, Nhức đầu, Thay đổi tâm trạng thất thường, Đau và khó chịu vùng chậu.

2.1 Rối loạn kinh nguyệt

Chu kỳ kinh nguyệt rối loạn thất thường, thời gian kéo dài lâu là dấu hiệu phổ biến nhất của hội chứng buồng trứng đa nang ở 2 bên. Nguyên nhân là bởi quá trình rụng trứng gặp trục trặc khiến cho niêm mạc tử cung không bong ra hàng tháng. Bên cạnh đó, niêm mạc tử cung được tạo thành và phát triển trong một khoảng thời gian dài dẫn đến lượng máu ra trong mỗi kỳ kinh có thể nhiều hơn bình thường.

2.2 Lông tóc phát triển quá mức

Thống kê cho thấy hơn 70% phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang gặp tình trạng lông phát triển quá mức ở lưng, bụng và ngực (hiện tượng rậm lông). Không những thế nhiều người còn gặp phải tình trạng hói đầu do nang tóc yếu, rụng nhiều, mỏng và thưa dần. Cả hai hiện tượng trên đều xuất phát từ sự gia tăng hormone nam trong cơ thể.

2.3 Béo phì

Thừa cân, béo phì cũng là dấu hiệu thường gặp ở những chị em mắc đa nang buồng trứng. Nhiều thống kê chỉ ra có đến 80% phụ nữ mắc bệnh lý trên bị dư thừa cân nặng.

2.4 Da mặt nhờn, xuất hiện nhiều mụn trứng cá trên mặt

Nồng độ hormone nội tiết tố nam tăng lên khiến da chị em tiết nhiều dầu hơn bình thường, dẫn đến xuất hiện mụn trứng cá ở các vùng mặt, ngực, lưng…

2.5 Sạm da

Có thể xuất hiện nhiều mảng da sẫm màu ở các khu vực có nhiều nếp gấp như vùng cổ, bẹn hay vùng dưới vú.

2.6 Nhức đầu

Khi bị buồng trứng đa nang ở 2 bên chị em hay gặp triệu chứng đau đầu thường xuyên hơn do sự thay đổi hormone.

Nhức đầu là dấu hiệu nhận biết đa nang buồng trứng ở 2 bên

2.7 Thay đổi tâm trạng thất thường

Khi bị rơi vào tình trạng thường xuyên căng thẳng, lo lâu rất có thể chị em đang mắc hội chứng buồng trứng đa nang ở 2 bên. Nếu tình trạng đó kéo dài có thể gây trầm cảm.

2.8 Đau và khó chịu vùng chậu

Phụ nữ mắc bệnh lý phụ khoa đó có thể phải đối mặt với những cơn đau âm ỉ từ mức độ nhẹ đến dữ dội (cảm giác giống cơn đau bụng). Đồng thời cảm thấy khó chịu ở vùng lưng dưới, vùng chậu và bụng.

3. Nguyên nhân nào gây ra buồng trứng đa nang ở 2 bên

Hiện nay nguyên nhân gây nên hội chứng buồng trứng đa nang ở 2 bên chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng bệnh lý có thể bắt nguồn từ những yếu tố sau:

3.1 Kháng insulin

Insulin là hormone do tuyến tụy sản xuất, có nhiệm vụ chuyển hóa lipid và hormone carbohydrate thành năng lượng giúp duy trì hoạt động của cơ thể. Insulin cũng là tác nhân duy nhất trong cơ thể nữ giới có thể làm giảm nồng độ glucose trong máu.

Nhiều thống kê cho thấy, có tới 70% phụ nữ mắc bệnh xảy ra hiện tượng kháng insulin, nghĩa là các tế bào bên trong cơ thể không thể sử dụng insulin một cách đúng đắn. Khi đó, lượng đường trong máu tăng lên, kèm theo cơ thể tăng sản xuất insulin nhiều hơn. Chính sự dư thừa lượng insulin sẽ kích hoạt buồng trứng tăng sản xuất nhiều nội tiết nam giới, gây khó khăn cho việc rụng trứng.

Béo phì cũng được xem là nguyên nhân chính gây ra tình trạng kháng insulin. Cả béo phì và tình trạng kháng insulin đều làm tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường tuýp 2.

3.2 Buồng trứng không phóng noãn

Chị em gặp hiện tượng trên thường bị rối loạn kinh nguyệt, rong kinh, thiểu kinh, đa kinh thậm chí vô kinh.

3.3 Thừa cân

Phụ nữ có số cân nặng lớn, thừa cân thường có nội tiết tố cao. Từ đó gây ra những tác động nhất định đến buồng trứng dẫn đến bị đa nang cả 2 bên.

3.4 Do yếu tố di truyền

Nếu trong gia đình có bà ngoại, mẹ bị mắc hội chứng buồng trứng đa nang thì chị em có nguy cơ cao mắc bệnh.

3.5 Lối sống thiếu lành mạnh

Những chị em có chế độ ăn uống không khoa học, lười luyện tập thể dục thể thao, thường xuyên sử dụng các chất kích thích có hại… làm tăng nguy cơ mắc bệnh đa nang buồng trứng ở 2 bên.

4. Những ảnh hưởng của đa nang buồng trứng ở 2 bên đối với sức khỏe

Nồng độ androgen cao hơn mức bình thường ở những người bị đa nang buồng trứng sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản và sức khỏe của chị em.

4.1 Buồng trứng đa nang 2 bên gây vô sinh

Đa nang buồng trứng sẽ làm rối loạn quá trình rụng trứng, làm giảm cơ hội mang thai. Đây là nguyên nhân hàng đầu gây hiếm muộn vô sinh ở nữ giới.

4.2 Buồng trứng đa nang 2 bên gây hội chứng chuyển hóa

Có đến 80% phụ nữ mắc buồng trứng đa nang ở 2 bên bị thừa cân hoặc béo phì. Cả béo phì và đa nang buồng trứng đều làm tăng lượng đường trong máu, tăng huyết áp, cholesterol máu. Các yếu tố đó khi kết hợp với nhau được gọi là hội chứng chuyển hóa, khiến cho cơ thể dễ mắc các bệnh lý về tim mạch hay tiểu đường hơn.

4.3 Ngưng thở lúc ngủ

Ngưng thở lúc ngủ là tình trạng ngừng thở trong thời gian ngắn và lặp đi lặp lại nhiều lần vào ban đêm khiến gián đoạn giấc ngủ. Các nghiên cứu chỉ ra phụ nữ mắc đa nang buồng trứng có nguy cơ ngưng thở lúc ngủ cao gấp 5 – 10 lần so với người bình thường.

Đa nang buồng trứng khiến nữ giới ngưng thở khi ngủ

4.4 Ung thư nội mạc tử cung

Sau khoảng 14 ngày rụng trứng lớp niêm mạc tử cung sẽ bong ra. Nếu không rụng trứng hàng tháng lớp niêm mạc đó không thể bong ra và sẽ dày lên, làm tăng nguy cơ mắc ung thư nội mạc tử cung.

4.5 Trầm cảm

Những thay đổi nội tiết tố cùng các triệu chứng kể trên có thể làm ảnh hưởng tiêu cực đến cảm xúc của người bệnh từ đó dẫn đến trầm cảm.

5. Đa nang buồng trứng ở 2 bên có tự khỏi được không

Theo nghiên cứu của các chuyên gia y tế, nếu phụ nữ mắc đa nang buồng trứng ở mức độ nhẹ thì có thể cải thiện bằng cách thay đổi lối sống, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và luyện tập thể dục. Khi tuân thủ nghiêm ngặt những chỉ dẫn trên tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm. Ngực lại nếu chị em không làm gì để cải thiện thì tất nhiên tình trạng buồng trứng đa nang ở 2 bên sẽ không thể khỏi mà còn nặng thêm.

Khi bệnh ở mức độ nặng hơn thì buồng trứng đa nang cần được điều trị bằng thuốc. Trường hợp điều trị bằng thuốc không đáp ứng thì bác sĩ sẽ chỉ định điều trị ngoại khoa.

6. Buồng trứng đa nang ở 2 bên có mang thai tự nhiên được không

Buồng trứng đa nang ở 2 bên vẫn có khả năng mang thai một cách tự nhiên. Thực tế các nghiên cứu đã cho thấy không phải trường hợp mắc buồng trứng đa nang nào cũng không thể mang thai, vẫn có trường hợp mang thai được nếu điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu để tình trạng bệnh kéo dài thì nguy cơ hiếm muộn, vô sinh là rất cao.

Hiện nay với sự phát triển của y học hiện đại đã có nhiều phương pháp điều trị buồng trứng đa nang ở 2 bên. Bác sĩ sẽ đưa ra chỉ định phù hợp với từng trường hợp. Mục tiêu chính của các phương pháp này là điều hòa kinh nguyệt và làm tăng khả năng mang thai.

7. Phương pháp điều trị đa nang buồng trứng ở 2 bên hiệu quả

Buồng trứng đa nang ở 2 bên có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, tâm lý của người bệnh. Do đó, ngay khi được chẩn đoán mắc bệnh, chị em cần có kế hoạch điều trị càng sớm càng tốt và tuân thủ theo phác đồ của bác sĩ.

Tùy theo tình trạng bệnh, sức khỏe và khả năng đáp ứng với các phương pháp điều trị mà người bệnh sẽ được áp dụng phác đồ điều trị cụ thể. Quá trình chữa đa nang buồng trứng thường bắt đầu từ việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt, thay đổi lối sống…

7.1 Giảm cân

Việc giảm 5 – 10% trọng lượng cơ thể có thể giúp điều chỉnh chu kỳ kinh nguyệt, cải thiện các triệu chứng đa nang buồng trứng ở 2 bên. Thêm vào đó, giảm cân cũng giúp cải thiện mức insulin, cholesterol, giảm nguy cơ mắc các bệnh lý tiểu đường, tim mạch.

7.2 Ăn kiêng

Một chế độ ăn ít carbohydrate có hiệu quả rất lớn cho cả việc giảm mức insulin và giảm cân ở những người đang bị buồng trứng đa nang. Chế độ ăn kiêng có chỉ số đường huyết (GI) thấp cũng giúp điều hòa chu kỳ kinh nguyệt tốt hơn so với chế độ ăn uống thông thường.

7.3 Tập thể dục

Một số nghiên cứu chứng minh rằng việc duy trì luyện tập thể dục trong vòng 30 phút/ngày với cường độ vừa phải, tập ít nhất 3 ngày/tuần sẽ giúp phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng giảm cân. Ngoài ra, thói quen trên cũng giúp cải thiện quá trình rụng trứng và mức insulin trong cơ thể phụ nữ.

7.4 Sử dụng thuốc

Đa nang buồng trứng có thể được bác sĩ chỉ định điều trị bằng các loại thuốc sau:

– Thuốc tránh thai: Sử dụng kết hợp thuốc tránh thai với estrogen và progestin hàng ngày giúp cân bằng hormone trong cơ thể người bệnh, điều chỉnh quá trình rụng trứng và làm giảm các triệu chứng của bệnh lý, đồng thời ngăn ngừa ung thư nội mạc tử cung. Người bệnh có thể sử dụng vòng âm đạo hoặc miếng dán tránh thai thay thế cho thuốc.

– Metformin (Glucophage, Fortamet): Đây là thuốc giúp điều trị buồng trứng đa nang ở 2 bên bằng cách cải thiện mức insulin. Các nghiên cứu chỉ ra rằng khi dùng Metformin kết hợp luyện tập thể dục và thay đổi chế độ ăn uống sẽ giúp người bệnh giảm lượng đường trong máu, giảm cân và ổn định kinh nguyệt tốt hơn không dùng thuốc.

– Clomiphene (Clomid): Tác dụng của thuốc là hỗ trợ sinh sản, kích thích phóng noãn, giúp cho phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể mang thai.

– Các phương pháp tẩy lông: Người bệnh có thể áp dụng một số phương pháp điều trị nhằm ngăn ngừa sự mọc lông, tẩy đi vùng lông phát triển rậm rạp do mắc bệnh lý phụ khoa này. Ngoài sử dụng kem tẩy lông được bác sĩ kê đơn, người bệnh có thể tham khảo thêm một số cách tẩy lông bằng laser hoặc điện phân giúp loại bỏ vùng lông không mong muốn trên mặt và cơ thể.

7.5 Phẫu thuật buồng trứng

Với những trường hợp đã áp dụng các phương pháp điều trị kể trên nhưng không đạt được hiệu quả, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật nhằm cải thiện khả năng sinh sản cho người bệnh. Cụ thể, bác sĩ tiến hành nội soi ổ bụng, cắt góc buồng trứng để bề mặt buồng trứng mở ra thuận lợi cho sự rụng trứng hoặc tạo ra các lỗ nhỏ ở buồng trứng (phẫu thuật đốt điểm buồng trứng) nhằm giảm nồng độ hormone nam giới, kích thích khả năng rụng trứng.

Mặc dù đây là phương pháp chỉ cho hiệu quả tạm thời nhưng có tới hơn 50% trường hợp phụ nữ có thể mang thai trong 1 năm kể từ khi phẫu thuật.

7.6 Thụ tinh ống nghiệm

Thụ tinh ống nghiệm IVF chính là giải pháp điều trị cuối cùng cho người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa nang ở 2 bên, giúp chị em có thể mang thai, thực hiện thiên chức làm mẹ của mình. Bác sĩ sẽ tiến hành lấy trứng và tinh trùng của 2 vợ chồng, thụ tinh trong phòng thí nghiệm để tạo phôi thai. Sau đó, đưa phôi thai vào tử cung của người vợ để tiếp tục phát triển như thai nhi bình thường.

Điều trị buồng trứng đa nang ở 2 bên bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm IVF

8. Làm thế nào để phòng tránh được hội chứng đa nang buồng trứng ở 2 bên

Chị em phụ nữ hoàn toàn có thể ngăn ngừa bệnh lý cũng như các biến chứng nguy hiểm của bệnh gây ra bằng những cách sau:

– Duy trì cân nặng hợp lý

Giảm cân và duy trì mức cân nặng ổn định, hợp lý không chỉ giúp phụ nữ có sức khỏe tốt mà còn làm giảm những ảnh hưởng tiêu cực của bệnh đối với cơ thể. Chị em nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn chế độ ăn uống khoa học, đồng thời có kế hoạch kiểm soát cân nặng.

– Hạn chế carbohydrate

Chế độ ăn ít chất béo và nhiều carbohydrate sẽ làm tăng lượng insulin. Do đó, bạn cần hạn chế carbohydrate trong khẩu phần ăn hàng ngày.

– Tập thể dục thường xuyên

Tăng cường hoạt động thể dục thể thao thường xuyên, đều đặn sẽ hỗ trợ điều trị, ngăn ngừa tình trạng kháng insulin, giúp kiểm soát hiệu quả cân nặng và phòng tránh bệnh đái tháo đường.

– Khám phụ khoa định kỳ

Khi khám phụ khoa định kỳ 6 tháng/lần giúp phát hiện sớm các dấu hiệu của bệnh, kể cả khi chưa có biểu hiện rõ ràng của bệnh. Do đó, các chuyên gia sản phụ khoa khuyến cáo chị em nên ghi nhớ thăm khám định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ.

9. Thực đơn dinh dưỡng dành cho người bị đa nang buồng trứng ở 2 bên

Dưới đây là thực đơn dinh dưỡng với những loại thực phẩm nên ăn cho người bị đa nang buồng trứng.

– Thực phẩm tự nhiên chưa qua sơ chế

– Thực phẩm dồi dào chất xơ

– Các loại cá béo bao gồm các thu, cá hồi, cá ngừ, cá mòi

– Các loại rau có lá màu xanh đậm như cải xoăn, rau bina…

– Trái cây màu đỏ sẫm như quả việt quất, nho đỏ, quả mâm xôi và anh đào

– Bông cải xanh và súp lơ

– Đậu khô, đậu lăng và các loại họ đậu

– Chất béo có lợi cho sức khỏe như dầu ô liu cũng như dừa và bơ.

– Các loại hạt bao gồm quả như óc chó, hạt thông, hạnh nhân và quả hồ trăn

– Ăn socola đen điều độ

– Gia vị như nghệ và quế

10. Giải đáp thắc mắc thường gặp về đa nang buồng trứng ở 2 bên

Bác sĩ bệnh viện Hồng Hà sẽ giúp chị em gỡ rối những thắc mắc liên quan đến hội chứng đa nang buồng trứng 2 bên.

10.1 Chị em mắc đa nang buồng trứng ở 2 bên có nên quan hệ không

Người bị đa nang buồng trứng 2 bên vẫn có thể quan hệ bình thường. Hiện chưa có bất kỳ bằng chứng nào về tác động xấu của việc quan hệ tình dục đối với phụ nữ mắc hội chứng đấy. Ngược lại quan hệ tình dục còn có thể góp phần cải thiện một số biểu hiện bệnh.

Tuy nhiên, có thể quan hệ tình dục tốt với người này nhưng lại thực sự không có hiệu quả với người khác. Do đó, khi mắc bệnh chị em cần thăm khám bác sĩ và chuyên gia sinh sản để có kế hoạch điều trị tốt nhất.

10.2 Phụ nữ gầy có mắc đa nang buồng trứng ở 2 bên không

Phụ nữ gầy vẫn có nguy cơ mắc đa nang buồng trứng. Lý do là bởi nếu những người gầy có lối sống không khoa học, lạm dụng các chất kích thích (thuốc lá, rượu bia), chế độ ăn uống không hợp lý, đặc biệt là ăn quá nhiều tinh bột, lười vận động vẫn có yếu tố nguy cơ dẫn đến bị bệnh.

Phụ nữ gầy vẫn có nguy cơ mắc đa nang buồng trứng 2 bên

Trên đây là những thông tin quan trọng về hội chứng buồng trứng đa nang ở 2 bên. Nếu phát hiện bản thân hoặc người nhà có những triệu chứng mắc bệnh hãy đi khám bác sĩ sớm để chữa trị kịp thời, giữ lại khả năng mang thai cho người bệnh.