Rối loạn kinh nguyệt, nổi mụn, béo phì, hiếm muộn,… đều là những dấu hiệu cho thấy chị em phụ nữ đang mắc đa nang buồng trứng. Việc phát hiện sớm đa nang buồng trứng dấu hiệu có thể giúp chị em điều trị kịp thời và phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm, bảo vệ sức khỏe và chức năng sinh sản.

1. Hội chứng đa nang buồng trứng là bệnh lý gì

Buồng trứng đa nang (tiếng Anh là Polycystic Ovary Syndrome – PCOS) là bệnh phụ khoa xảy ra ở những phụ nữ dư thừa hormone sinh dục nam quá nhiều trong khi lượng hormone sinh dục nữ trong cơ thể không đủ. Đây là nguyên nhân khiến sự rụng trứng trở nên bất thường hơn. Nếu bệnh không được chữa trị sớm sẽ dẫn đến mất cân bằng hormone, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và làm tăng nguy cơ mắc một số bệnh gồm: Tim mạch, tiểu đường, rối loạn sinh sản.

Khi mắc hội chứng đa nang buồng trứng, lượng hormone sinh dục trong cơ thể quá nhiều làm ngăn cản sự rụng trứng khiến nang trứng chứa đầy trứng. Những phụ nữ mắc bệnh lý đấy có buồng trứng giãn rộng chứa các cụm nang nhỏ. Nếu trứng không phát triển bình thường và việc rụng trứng không xảy ra theo đúng chu kỳ sẽ gây ra mất cân bằng hormone nữ và nam trong cơ thể.

Đa phần phụ nữ mắc hội chứng buồng trứng đa nang cơ thể sẽ phản ứng với đề kháng insulin ngăn cản sự chuyển hóa của đường (glucose). Việc điều trị được thực hiện bằng cách bổ sung insulin để đưa đường (glucose) vào tế bào, đồng thời lưu giữ và cung cấp năng lượng cho cơ thể. Nếu cơ thể chứa quá nhiều insulin, phụ nữ dễ thèm ăn, dẫn đến tăng cân và sản sinh thêm kích thích tố nam.

Thống kê chỉ ra có 5 – 10% phụ nữ trong độ tuổi sinh sản mắc hội chứng buồng trứng đa nang. Vì vậy đây là căn nguyên gây vô sinh phổ biến ở phụ nữ.

Buồng trứng đa nang là bệnh phụ khoa xảy ra ở những phụ nữ dư thừa hormone sinh dục nam

2. Đa nang buồng trứng dấu hiệu nhận biết điển hình nhất

Các dấu hiệu của hội trứng đa nang buồng trứng thường phát triển vào khoảng thời gian của kỳ kinh nguyệt đầu tiên của tuổi dậy thì. Một số trường hợp hội chứng buồng trứng đa nang phát triển muộn hơn để đáp ứng với việc tăng cân đáng kể.

Các triệu chứng nhận biết bệnh phổ biến là:

2.1 Đa nang buồng trứng dấu hiệu kinh nguyệt không đều

Có đến 50% phụ nữ bị đa nang buồng trứng gặp phải tình trạng kinh nguyệt không đều, trong đó 20% là mất hoàn toàn kinh nguyệt. Nguyên nhân là do nội tiết tố điều hòa kinh nguyệt bị rối loạn.

Giai đoạn sớm của bệnh, thường có các dấu hiệu nhận biết chu kỳ kinh nguyệt thay đổi sau:

– Kỳ kinh kéo dài bất thường: >35 ngày.

– Kinh nguyệt xuất hiện thất thường, quá nhiều hoặc quá ít.

– Chậm kinh từ >4 tháng.

– Thời gian hành kinh kéo dài >7 ngày.

– Xuất huyết bất thường giữa chu kỳ kinh.

2.2 Đa nang buồng trứng dấu hiệu hiện tượng rậm lông

Hơn 70% phụ nữ mắc hội chứng đa nang buồng trứng xuất hiện tình trạng rậm lông (lông tóc phát triển quá mức). Nguyên nhân là do dư thừa nội tiết tố nam testosterone trong cơ thể nữ giới, dẫn đến lông mọc nhiều ở các vùng như tay, chân, ngực, bụng…

2.3 Tóc mỏng hoặc rụng nhiều

Trái ngược với tình trạng rậm lông, hormone testosterone tăng lên do bệnh lý đó cũng gây ra hiện tượng rụng tóc, khiến tóc thưa, mỏng dần đi.

2.4 Béo phì

Khi mắc đa nang buồng trứng, cơ thể của phụ nữ sẽ bị dư thừa hormone insulin so với nhu cầu, do đó dẫn đến rối loạn chuyển hóa thức ăn và tiêu hóa, làm tăng nguy cơ béo phì mặc dù có thể lượng thức ăn nạp vào cơ thể không nhiều.

Nhiều thống kê cho thấy, tỷ lệ phụ nữ mắc buồng trứng đa nang bị béo phì là 30 – 50%. Nếu dựa vào chỉ số khối cơ thể (BMI) hay tỷ số vòng eo/mông để xác định tình trạng béo phì thì phụ nữ bị dư thừa cân nặng, béo phì có chỉ số BMI >25.

Một số nghiên cứu chứng minh rằng béo phì cũng là một trong những yếu tố làm tăng nguy cơ sinh ra PCOS. Vì vậy, có thể thấy cân nặng đóng vai trò rất quan trọng trong việc thúc đẩy các triệu chứng lâm sàng của buồng trứng đa nang. Do đó, chị em cần kiểm soát cân nặng để phòng ngừa và cải thiện tình trạng bệnh.

Đa nang buồng trứng dấu hiệu nhận biết là béo phì, thừa cân

2.5 Da mặt nhờn, mụn trứng cá xuất hiện nhiều

Có khoảng 39 – 50% bệnh nhân buồng trứng đa nang gặp các vấn đề về tiết nhờn trên da. Nếu làn da của mình bỗng nhiên xấu đi, bị nhờn và dễ nổi mụn trên ngực, lưng, mặt… thì đó có thể là dấu hiệu cho thấy chị em đang bị mất cân bằng nội tiết tố. Chính sự gia tăng hormone androgen trong cơ thể đã khiến tuyến bã nhờn hoạt động mạnh, gây tắc nghẽn lỗ chân lông, khiến da bóng dầu và dễ nổi mụn trứng cá hơn.

2.6 Sạm da

Không những vậy, trên vùng da cổ, ngực, dưới cánh tay, đùi cũng có thể xuất hiện các vùng da sẫm màu, nâu nhạt hoặc đen. Nếu chị em thấy làn da của mình có những thay đổi bất thường, tốt nhất nên đi khám càng sớm càng tốt để xác định nguyên nhân.

2.7 Nhức đầu

Một số chị em phụ nữ mắc bệnh lý buồng trứng đa nang có thể gặp tình trạng đau đầu, nguyên nhân là do sự thay đổi hormone.

2.8 Tâm trạng bất thường

Trong những ngày hành kinh hay trong giai đoạn mang thai, sự thay đổi nội tiết tố thường khiến tâm trạng của phụ nữ thay đổi thất thường, dễ nóng giận vô cớ. Người mắc bệnh đa nang buồng trứng cũng tương tự như vậy, tâm lý của người bệnh cũng dễ bị ảnh hưởng, thường có cảm giác lo âu, căng thẳng, thậm chí là trầm cảm.

2.9 Đau bụng vùng chậu

Đây không phải là dấu hiệu điển hình nhưng nhiều phụ nữ bị PCOS thường gặp phải những cơn đau bụng vùng chậu tương tự như cơn đau trong thời gian hành kinh. Cảm giác khó chịu đó cũng có thể lan đến vùng bụng, chậu hoặc lưng dưới. Cơn đau có thể từ mức độ nhẹ, âm ỉ đến đau nhói dữ dội.

2.10 Hiếm muộn

Với những trường hợp chị em đã lập gia đình nhưng hơn 1 năm vẫn chưa có tin vui dù không sử dụng bất cứ bệnh pháp tránh thai nào thì rất có thể hội chứng PCOS là nguyên nhân gây ra tình trạng đó.

Khi bị hội chứng trên, buồng trứng của người phụ nữ sẽ có nhiều nang noãn nhưng không thể chín và rụng, dẫn đến khó thụ thai thành công. Không những vậy, nồng độ hormone testosterone và insulin cao trong cơ thể cũng khiến cho nguy cơ sảy thai cao hơn bình thường.

Hiếm muộn con cái là dấu hiệu cho thấy chị em có thể đang mắc buồng trứng đa nang

2.11 Di truyền

Bệnh đa nang buồng trứng còn bị ảnh hưởng bởi yếu tố di truyền. Nếu trong gia đình có mẹ hoặc chị, em gái mắc bệnh đó thì tốt nhất chị em phụ nữ nên đến gặp bác sĩ để thăm khám sớm nhằm sàng lọc.

3. Bị đa nang buồng trứng có gây nguy hiểm đến sức khỏe không

PCOS là bệnh lý nguy hiểm, gây ra tình trạng không rụng trứng hoặc rối loạn phóng noãn ở nữ giới. Đây chính là nguyên nhân khiến nhiều chị em bị vô sinh hiếm muộn. Ngoài ra, đa nang buồng trứng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời còn kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

– Tiểu đường: Hơn một nửa phụ nữ bị PCOS mắc bệnh tiểu đường hoặc tiền tiểu đường trước tuổi 40. Nguyên nhân do sự rối loạn điều hòa lượng insulin và hormone estrogen trong cơ thể.

– Cao huyết áp: Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng có nguy bị cao huyết áp rất cao.

– Bệnh tim: Đa nang buồng trứng làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim ngay cả đối với những phụ nữ có thể trạng gầy gò. Lý do là vì mức insulin cao dẫn đến tăng cholesterol, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và đột quỵ.

– Rối loạn ngưng thở khi ngủ: Ngưng thở khi ngủ là rối loạn tạm thời khiến người bệnh ngừng thở nhiều lần khi ngủ. Thông thường tỷ lệ phụ nữ mắc đa nang buồng trứng bị béo phì và thừa cân lớn. Điều đó dẫn đến nguy cơ bị ngưng thở khi ngủ.

– Ung thư nội mạc tử cung: Khi mắc PCOS, chị em thường gặp vấn đề rụng trứng, béo phì, kháng insulin và đái tháo đường. Tất cả những điều đấy có thể làm tăng nguy cơ hình thành bệnh ung thư nội mạc tử cung (màng tử cung).

– Trầm cảm và dễ lo âu: Đây là tình trạng bệnh phổ biến ở phụ nữ mắc đa nang buồng trứng.

4. Mắc buồng trứng đa nang có tự khỏi được không

Theo bác sĩ Hà Thị Hồng Vân – Chuyên khoa sản phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà, buồng trứng đa nang không thể tự khỏi được nếu không trải qua quá trình điều trị, đặc biệt là điều trị bằng phương pháp tự nhiên tại nhà theo phác đồ điều trị của bác sĩ.

Với những phụ nữ mắc buồng trứng đa nang ở mức độ nhẹ thì có thể cải thiện bệnh bằng cách thay đổi thói quen sinh hoạt, xây dựng chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thể dục thể thao đều đặn. Tình trạng bệnh sẽ thuyên giảm, chị em vẫn có thai tự nhiên mà không cần dùng đến thuốc điều trị. Tuy nhiên với điều kiện là chị em phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định từ bác sĩ chuyên khoa.

Ngược lại nếu chị em không làm gì để cải thiện thì đương nhiên hội chứng đa nang buồng trứng sẽ không thể tự khỏi mà ngày càng nặng thêm.

5. Siêu âm có phát hiện được bệnh buồng trứng đa nang không

Bác sĩ Hà Thị Hồng Vân khẳng định siêu âm có thể phát hiện buồng trứng đa nang. Để có hình ảnh chuẩn xác nhất, bác sĩ khuyến nghị chị em nên thực hiện đồng thời cả siêu âm đầu dò và siêu âm ổ bụng.

– Siêu âm đầu dò âm đạo: Đây là kỹ thuật siêu âm có độ chính xác cao và đang được ứng dụng rộng rãi vì có thể cho kết quả hình ảnh buồng trứng rõ nét.

– Siêu âm ổ bụng: Thông qua phương pháp siêu âm đó bác sĩ có thể quan sát và phát hiện những cấu trúc bất thường bên trong ổ bụng. Đây là phương pháp ít xâm lấn, có độ an toàn cao và dễ thực hiện.

Bên cạnh đó, người bệnh có thể thực hiện một số xét nghiệm sinh hóa hay nội tiết theo chỉ định từ bác sĩ.

Siêu âm đa nang buồng trứng được đánh giá cao về hiệu quả, phát hiện chính xác bệnh

6. Chị em cần làm gì khi bị hội chứng đa nang buồng trứng

Phụ nữ bị buồng trứng đa nang vẫn có thể mang thai và sinh con khỏe mạnh nếu phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời. Vì thế, khi thấy những dấu hiệu bất thường, chị em cần tới các bệnh viện chuyên khoa để thăm khám và điều trị. Tùy vào mức độ bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn biện pháp kiểm soát và giảm thiểu ảnh hưởng hay phương pháp điều trị đa nang buồng trứng phù hợp. Cụ thể:

6.1 Thay đổi thói quen sống

Các thói quen sống tốt như: Chế độ ăn ít tinh bột, giàu chất xơ, hạn chế thức khuya, chăm chỉ luyện tập thể dục, giữ tinh thần thoải mái, tránh lo âu, căng thẳng… sẽ giúp điều tiết tốt hơn lượng hormone sinh dục nữ trong cơ thể. Từ đó kiểm soát được bệnh đa nang buồng trứng.

6.2 Sử dụng thuốc

Phụ nữ mắc đa nang buồng trứng có thể điều trị bằng các loại thuốc sau:

• Clomiphene: Đây là thuốc giúp điều hòa kinh nguyệt, thúc đẩy trứng rụng và tăng khả năng mang thai cho chị em phụ nữ.
• Letrozole: Tác dụng của thuốc là kích thích trứng rụng, điều hòa sự rụng trứng và hỗ trợ tăng khả năng mang thai.
• Metformin: Thường dùng kết hợp với Clomiphene, thuốc có tác dụng kích thích rụng trứng hiệu quả.
• Gonadotropins: Thuốc đấy được sử dụng ở dạng tiêm, có tác dụng mạnh hơn nên được dùng khi người bệnh không đáp ứng với các loại thuốc kể trên.

6.3 Phẫu thuật nội soi buồng trứng

Trong một số trường hợp nhất định, phẫu thuật nội soi buồng trứng có thể được bác sĩ chỉ định nhằm cải thiện khả năng sinh sản cho người bệnh khi các phương pháp điều trị khác không mang lại hiệu quả. Bác sĩ sẽ thực hiện nội soi ổ bụng, cắt góc buồng trứng giúp bề mặt buồng trứng mở ra thuận lợi cho trứng rụng hoặc tạo các lỗ nhỏ ở buồng trứng (phẫu thuật đốt điểm buồng trứng) nhằm mục đích làm giảm nồng độ hormone nam giới, kích thích trứng rụng.

6.4 Thụ tinh ống nghiệm

Một số phương pháp điều trị khác giúp người bệnh mắc hội chứng buồng trứng đa nang có thể mang thai đó là thụ tinh ống nghiệm (IVF). Bác sĩ sẽ tiến hành lấy trứng và tinh trùng của vợ chồng, thụ tinh trong phòng thí nghiệm để tạo phôi thai. Sau đó phôi thai được đưa vào tử cung của người vợ để tiếp tục phát triển như thai nhi bình thường.

Đa nang buồng trứng có thể điều trị bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm IVF

Buồng trứng đa nang là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây hiếm muộn vô sinh cho chị em phụ nữ. Do đó, chị em cần nhận biết đa nang buồng trứng dấu hiệu từ sớm để kiểm soát và có biện pháp đẩy lùi bệnh hiệu quả, bảo toàn quyền làm mẹ thiêng liêng của mình..