Vô sinh nam: Nguyên nhân, cách điều trị hiệu quả

Theo thống kê tại Việt Nam, tỷ lệ nam giới vô sinh chiếm tới 40% tổng số ca bệnh. Vô sinh nam là tình trạng một người nam giới quan hệ tình dục đều đặn trong khoảng 1 năm, không dùng các biện pháp tránh thai nhưng người vợ không có tin vui. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng hiếm muộn con ở nam giới, khiến họ khó thực hiện được thiên chức làm cha.

1. Tìm hiểu vô sinh ở nam giới

Nam giới vốn được coi là phái mạnh bởi khả năng sinh lý. Nam giới hiếm muộn con cái lại trở nên tự ti hơn. Tình trạng vô sinh nam xảy ra ở những người nam giới gặp các bất thường về chức năng sinh sản, dù quan hệ vợ chồng liên tục trong thời gian 1 năm thì người vợ vẫn không thể mang thai. Vô sinh ở nam giới có 2 loại phổ biến:

– Vô sinh nguyên phát nam

Nam giới vô sinh nguyên phát được xác định khi vợ chồng chưa từng thụ thai thành công mà nguyên nhân do người chồng.

– Vô sinh thứ phát nam

Vô sinh thứ phát ở nam giới là tình trạng vợ chồng đã từng thụ thai thành công ít nhất một lần nhưng không thể có thai lại, nguyên nhân từ người chồng.

Vô sinh nam chiếm tỷ lệ 40% tổng số ca bệnh

2. Tổng hợp nguyên nhân gây vô sinh nam

Vô sinh nam giới xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là những thủ phạm phổ biến nhất:

2.1 Do yếu tố bẩm sinh

Những khiếm khuyết từ khi mới sinh ra ở bé trai như tinh hoàn ẩn, tinh hoàn lạc chỗ, khuyết tật cơ quan sinh dục, bất động ống dẫn tinh… ảnh hưởng đến sự phát triển của các cơ quan sinh sản của nam giới ngay từ độ tuổi dậy thì.

Những trường hợp nam giới không có tinh trùng hay xuất tinh bất thường sẽ cản trở đến khả năng thụ thai, lý do sau khi quan hệ tính dục trứng không thể gặp tinh trùng để kết hợp tạo phôi thai.

2.2 Từng can thiệp y khoa

Bệnh nhân từng thực hiện các can thiệp y khoa như: triệt sản, thắt hoặc cắt ống dẫn tinh.., có khả năng vô sinh cao, khó thực hiện được thiên chức làm cha.

2.3 Các bệnh lý khác gây vô sinh

Có rất nhiều các bệnh liên gây ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng, thậm chí gây vô sinh ở nam giới đó là: viêm tinh hoàn, viêm các tuyến sinh dục phụ, bệnh quai bị, giãn tĩnh mạch thừng tinh, tắc nghẽn thận.

2.4 Lối sống sinh hoạt không lành mạnh

Các bác sĩ chuyên khoa sản khoa chỉ ra, nam giới làm việc trong môi trường độc hại, tiếp xúc với nhiều hóa chất công nghiệp độc hại cùng thói quen hút thuốc lá, uống rượu bia, thức khuya là những “kẻ giết người thầm lặng” âm thầm gây ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của cánh mày râu. Cụ thể:

– Rượu, bia: Sử dụng rượu, bia trong thời gian dài sẽ khiến gan chịu ảnh hưởng nặng nề, không thể thanh lọc hết độc tố từ rượu, bia và lâu dần làm suy giảm chức năng hoạt động, gián tiếp ảnh hưởng đến tinh hoàn và tuyến yên (đây là 2 bộ phận quan trọng tác động đến việc sản xuất tinh trùng).

– Các chất kích thích: Các nhóm chất gây nghiện như: Cần sa hay cocaine đều có thể làm teo tinh hoàn, giảm số lượng tinh trùng trong tinh dịch. Ngoài ra, một số loại thực phẩm chức năng kích thích tăng trưởng chiều cao hay cơ bắp cũng dẫn đến vô sinh nam.

– Thuốc lá: Hút thuốc lá thường xuyên sẽ làm tăng nguy cơ bị ung thư phổi và tình trạng vô sinh hiếm muộn ở cánh mày râu. Thuốc lá khiến tinh trùng bị dị dạng, yếu đi hoặc nguy hiểm hơn là teo tinh hoàn.

2.5 Căng thẳng, stress kéo dài

Khả năng sinh sản của các cặp vợ chồng nói chung và nam giới nói riêng có mối liên hệ mật thiết với tình trạng căng thẳng, stress kéo dài. Cụ thể, khi tinh thần không thoải mái, lo âu, lượng hormone sinh dục của nam giới- testosterone – không thể sản sinh để duy trì hoạt động sản xuất tinh trùng.

2.6 Quá béo hoặc gầy

Trên thực tế, cân nặng tác động không hề nhỏ đến khả năng sinh sản của nam giới trên nhiều khía cạnh khác nhau. Ví dụ: Với những nam giới bị béo phì, tuyến yên và hormone trong cơ thể bị mất cân bằng, gây rối loạn cương dương hoặc suy giảm ham muốn. Tình trạng này kéo dài nam giới không thể sản xuất tinh trùng có chất lượng, gây khó thụ thai.

Quá béo hoặc quá gầy đều là nguyên nhân gây vô sinh nam

3. Triệu chứng vô sinh thường gặp ở nam giới

Có thể nhận biết nam giới vô sinh thông qua những triệu chứng điển hình sau:

3.1 Nam giới xuất tinh sớm

Xuất tinh sớm gây khó khăn cho vấn đề sinh sản, do tinh trùng không thể xâm nhập vào âm đạo để tiến hành thụ thai. Đây được xem là một trong những nguyên nhân gây hiếm muộn con ở nam giới.

3.2 Xuất tinh ngược dòng

Xuất tinh ngược dòng là tình trạng tinh dịch không được phóng thích ra ngoài để đi vào tử cung của người phụ nữ mà đi ngược vào bàng quang, sau đó đi ra bên ngoài theo đường nước tiểu. Xuất tinh ngược dòng khiến lượng tinh trùng ít và yếu đi, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng sinh sản của nam giới.

3.3 Chất lượng tinh trùng yếu

Lượng tinh dịch mỗi lần xuất tinh ít hơn 2ml, số lượng tinh trùng ít hơn 40 triệu con được đánh giá là tinh trùng yếu. Khi tinh trùng yếu chất lượng tinh trùng suy giảm làm giảm khả năng mang thai của người vợ.

3.3 Tinh trùng bất thường

Bên cạnh chất lượng thì những bất thường của tinh trùng như: tình trùng lẫn mủ, máu, các chất lạ, tinh trùng có màu bất thường, quá đặc hoặc quá loãng cũng là nguyên nhân cản trở hành trình tìm con của các cặp vợ chồng.

3.4 Tiểu buốt, tiểu mủ

Đây là dấu hiệu cảnh báo các bệnh viêm đường sinh dục hoặc viêm các tuyến sinh dục, ảnh hưởng đến hoạt động sinh sản của nam giới.

Nhận biết sớm những dấu hiệu vô sinh nam sẽ giúp phát hiện sớm bệnh lý và có biện pháp điều trị phù hợp.

4. Hướng dẫn cách chẩn đoán vô sinh ở nam giới chính xác

Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh lý vô sinh hiếm muộn ở nam giới, các bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành khám lâm sàng và cận lâm sàng với các xét nghiệm chuyên khoa. Cụ thể:

– Khám lâm sàng: Khám các cơ quan sinh dục để phát hiện bất thường nếu có: Các bệnh đường sinh dục,như các dị tật bẩm sinh,…

– Các xét nghiệm cận lâm sàng:

+ Siêu âm ổ bụng và siêu âm tinh hoàn để phát hiện các bất thường ở bộ phận sinh dục.

+ Xét nghiệm tinh dịch đồ: Đây là xét nghiệm quan trọng trong chẩn đoán vô sinh ở nam giới.

+ Xét nghiệm công thức máu nhằm kiểm tra hàm lượng các hormone: Nồng độ hormone

Xét nghiệm là cách chẩn đoán vô sinh nam giới chính xác

trong máu có ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản sinh tinh trùng và nhu cầu sinh lý của nam giới.

+ Sinh thiết tinh hoàn: Áp dụng cho những trường hợp vô tính do yếu tố di truyền

Với bước chẩn đoán này, bác sĩ sẽ đưa ra kết luận chính xác về tình trạng sức khỏe sinh sản của đàn ông và đưa ra phác đồ điều trị thích hợp.

5. Những phương pháp điều trị vô sinh nam tỷ lệ thành công cao

Tùy từng tình trạng bệnh và nguyên nhân gây vô sinh nam, bác sĩ sẽ áp dụng phác đồ cụ thể với từng phương pháp khác nhau.

5.1 Điều trị nội khoa

Điều trị nội khoa bằng thuốc giúp giảm tối ưu chi phí cho người bệnh cũng như đảm bảo được sức khỏe tốt nhất. Theo đó, các loại thuốc được chỉ định chủ yếu là: Thuốc điều trị rối loạn cương dương, hỗ trợ cân bằng hormone.

5.2 Phẫu thuật xử lý bất thường về cơ quan sinh sản

Những bệnh nhân vô sinh do vấn đề về ống dẫn tinh, giãn mạch thừng tinh hay vô tinh không do tắc nghẽn được bác sĩ chỉ định tiến hành phẫu thuật để khắc phục tình trạng bệnh. Phương pháp này có ưu điểm thực hiện nhanh chóng, cho kết quả tốt, tuy nhiên khá tốn kém chi phí và không phải trường hợp vô sinh nam nào cũng chữa được.

5.3 Thụ tinh nhân tạo (bơm tinh trùng vào buồng tử cung)

Tinh trùng của người chồng qua lọc rửa được bác sĩ bơm trực tiếp vào buồng tử cung của người vợ và để quá trình thụ tinh diễn ra theo tự nhiên. Đây là cách khắc phục vô sinh hiếm muộn ở nam giới, áp dụng cho trường hợp người vợ bình thường, người chồng có tinh trùng yếu nhưng ở mức độ nhẹ và trung bình.

5.4 Thụ tinh ống nghiệm (IVF)

Đây là phương pháp cho tỷ lệ thành công cao nhất trong các kỹ thuật hỗ trợ sinh sản, mang lại niềm vui cho nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn con. Phương pháp này sẽ thu tinh trùng của chồng, sau đó thụ tinh với trứng tạo thành phôi ở môi trường nhân tạo, nuôi cấy 3 – 5 ngày trong ống nghiệm. Cuối cùng phôi thai sẽ được đưa vào tử cung người vợ để mang thai.

5.5 Sử dụng tinh trùng được hiến tặng

Khi tất cả những biện pháp trên không khiến que thử thai hiện lên 2 vạch, bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân làm thủ tục xin tinh trùng hiến tặng của người đàn ông khỏe mạnh để thực hiện thụ tinh nhân tạo.

6. Phòng tránh vô sinh nam bằng những cách nào

Tình trạng vô sinh nam ngày càng có xu hướng trẻ hóa và đe dọa ảnh hưởng đến hạnh phúc trọn vẹn của các gia đình. Vì thế, phòng tránh bệnh lý này có ý nghĩa rất quan trọng đối với nam giới.

6.1 Duy trì cân nặng ổn định

Đảm bảo cân nặng được giữ ở mức bình thường, tránh ăn uống quá độ dẫn tới vô sinh là cách phòng tránh vô sinh hiếm muộn hàng đầu ở nam giới. Để biết cân nặng của mình đủ tiêu chuẩn hay chưa, cánh mày râu có thể tham khảo bảng số đo cân nặng chuẩn do WHO công bố.

6.2 Điều chỉnh các thói quen xấu

Để có thể thụ thai thành công, nam giới cần điều chỉnh lại các thói quen xấu ảnh hưởng đến khả năng sinh sản: Hạn chế thuốc lá, rượu bia, chất kích thích; Tránh căng thẳng stress, giữ tinh thần thoải mái; áp dụng khung giờ sinh hoạt lành mạnh và khoa học.

6.3 Chú ý dinh dưỡng hằng ngày

Rất nhiều thực phẩm hiện nay sử dụng hormone tăng trưởng, thuốc trừ sâu… trong chăn nuôi và trồng trọt dễ gây vô sinh nam. Vì thế, trong bữa ăn hằng ngày, nam giới cần chú ý đến chế độ dinh dưỡng, không sử dụng thực phẩm không rõ nguồn gốc xuất xứ, ưu tiên sử dụng các loại thịt rau đạt chuẩn.

6.4 Xây dựng đời sống tình dục khoa học & lành mạnh

Không sinh hoạt tình dục thô bạo, tần suất dày đặc để để tăng tỷ lệ thụ thai thành công cho cả hai vợ chồng. Tốt nhất cặp vợ chồng nên tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để điều chỉnh cho phù hợp.

6.5 Khám sức khỏe định kỳ theo chỉ định của bác sĩ

Khám sức khỏe định kỳ là điều cần thiết nhằm phát hiện sớm tình trạng vô sinh nam. Thông qua thăm khám, các bác sĩ chuyên khoa sẽ đưa ra phương pháp điều trị tốt nhất giúp cánh mày râu sớm có con.

Khám sức khỏe định kỳ để phòng tránh vô sinh nam

Trên đây là phần tổng hợp các thông tin quan trọng nhất liên quan đến vô sinh nam của Bệnh viện Đa khoa Hồng Hà. Nam giới đừng để vuột mất cơ hội có con chỉ vì thiếu hiểu biết và không thăm khám kịp thời nhé.