Thụ tinh nhân tạo IUI ra đời là bước tiến lớn của y học hiện đại trong hỗ trợ sinh sản tạo cơ hội sinh sản thành công cho các cặp vợ chồng vô sinh hiếm muộn, giúp hiện thực giấc mơ có con. Với tỷ lệ mang thai đạt 15 – 20% cùng quy trình thực hiện tiêu chuẩn, kỹ thuật này có thể xem xét áp dụng cho nhiều trường hợp vợ chồng vô sinh vì những lý do khác nhau.

1. Tìm hiểu thụ tinh nhân tạo IUI là gì?

Thụ tinh nhân tạo ( Intrauterine Insemination- IUI) hay còn gọi là bơm tinh trùng vào buồng tử cung. Phương pháp được thực hiện bằng cách bơm tinh trùng đã được lọc rửa, lựa chọn tinh binh khỏe mạnh trực tiếp vào buồng tử cung của người vợ ở thời điểm rụng trứng. Ưu điểm của phương pháp này đó là: Sử dụng những tinh trùng có độ di động tốt, khả năng thụ tinh cao.

Thụ tinh nhân tạo IUI là kỹ thuật bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung

2. Thụ tinh nhân tạo IUI áp dụng cho những đối tượng nào

Thụ tinh nhân tạo được bác sĩ chỉ định cho những đối tượng sau:

2.1 Người vợ mắc bệnh lý lạc nội mạc tử cung

Những cặp vợ chồng vô sinh mà nguyên nhân xuất phát từ người vợ mắc bệnh lý lạc nội mạc tử cung ( lạc nội mạc ở buồng trứng, vùng chậu, trong cơ tử cung) ở mức độ nhẹ và trung bình, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc hỗ trợ để thu được trứng chất lượng tốt, sau đó kết hợp cũng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo để tăng khả năng mang thai.

2.2 Không xác định được nguyên nhân vô sinh ở cặp vợ chồng

IUI là phương pháp được chỉ định thực hiện đầu tiên cho những cặp vợ chồng vô sinh không tìm ra được nguyên nhân chính xác. Trường hợp này được điều trị kết hợp cùng thuốc gây kích thích buồng trứng.

2.3 Nam giới vô sinh do bất thường về tinh trùng

Xét nghiệm tinh dịch đồ cho nam giới được chỉ định giúp bác sĩ có căn cứ đánh giá tình trạng vô sinh ở cặp vợ chồng hiếm muộn con. Thông qua xét nghiệm, có thể thấy được khả năng di chuyển, kích thước, số lượng, hình dạng của tinh trùng có bất thường hay không.

Trường hợp bất thường tinh trùng dẫn đến vô sinh nam, phương pháp IUI được áp dụng để tách, cô đặc tinh binh có tính di động cao ra khỏi mẫu tinh trùng thu được từ người chồng, lựa chọn tinh trùng chất lượng tốt, sẵn sàng cho quy trình thụ tinh nhân tạo.

2.4 Phụ nữ vô sinh liên quan đến chất nhầy tử cung

Chất nhầy được sản xuất từ cổ tử cung trong chu kỳ rụng trứng là môi trường lý tưởng cho tình trùng di chuyển qua âm đạo đến ống dẫn trứng. Nếu trường hợp chấy nhầy tử cung quá dày, hành trình di chuyển của tinh trùng sẽ bị ngăn cản, không thể đến gặp trứng và thụ tinh.

Mặt khác, nếu cổ tử cung có sẹo do các thủ thuật từ sinh thiết hoặc thủ thuật làm chất nhầy tử cung không thuận lợi cho sự di chuyển của tinh trùng. Lúc này, phương pháp thụ tinh nhân tạo IUI được chỉ định, giúp bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung mà không phải thông qua bước di chuyển trên, rút ngắn thời gian tinh trùng đến gặp trứng.

2.5 Phụ nữ vô sinh có liên quan đến chu kỳ rụng trứng

Thụ tinh nhân tạo là kỹ thuật đầu tiên, hỗ trợ các trường hợp vô sinh liên quan đến rụng trứng của người vợ, bao gồm cả rụng trứng không đều hay không rụng trứng.

2.6 Người vợ dị ứng với tinh dịch

Trường hợp này rất ít gặp, người vợ bị dị ứng với một thành phần nào đó có trong tinh dịch của người chồng. Dẫn đến khi xuất tinh vào âm đạo có thể gây hiện tượng sưng đỏ, ngứa rát. Trường hợp nặng cần sử dụng đến phương pháp IUI để loại bỏ protein trong tinh dịch trước khi đưa vào tử cung của người vợ.

IUI áp dụng cho phụ nữ dị ứng với tinh trùng của người chồng

2.7 Mẹ đơn thân muốn có con

Người phụ nữ không lập gia đình nhưng muốn có thai và sinh con, bác sĩ sẽ sử dụng tinh trùng hiến tặng để mang thai. Kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung được chỉ định hỗ trợ mẹ đơn thân có con bằng cách lấy mẫu tinh trùng được hiến tặng từ ngân hàng tinh trùng, được chứng nhận chất lượng và rã đông để bơm vào tử cung của người phụ nữ.

3. Quy trình thụ tinh nhân tạo IUI

Quy trình thực hiện IUI diễn ra theo các bước cơ bản sau:

Bước 1: Thăm khám, kiểm tra sức khỏe sinh sản của hai vợ chồng

Hai vợ chồng được bác sĩ thăm khám tổng quát, tham gia một số xét nghiệm chuyên sâu cần thiết để xác định nguyên nhân hiếm muộn. Nếu nguyên nhân khiến cặp vợ chồng vô sinh có thể điều trị bằng IUI, người bệnh đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật này, bác sĩ sẽ hướng dẫn các bước điều trị tiếp theo.

Bước 2: Kích thích buồng trứng

Bác sĩ kê đơn thuốc kích thích buồng trứng, bắt đầu dùng từ ngày 2-3 của chu kỳ kinh nguyệt. Trong quá trình kích thích buồng trứng, người bệnh nên siêu âm từ 2-3 lần để theo dõi sự phát triển của nang noãn, dự đoán chính xác thời gian đưa tinh trùng vào buồng tử cung. Đến khi phát hiện ít nhất 1- 3 nang noãn trưởng thành, người vợ được tiêm hCG cuối cùng để gây rụng trứng. Quá trình bơm tinh trùng sẽ thực hiện sau 36 – 40 giờ kể từ khi tiêm mũi kích trứng cuối.

Bước 3: Thu thập tinh trùng và lọc rửa

Tinh trùng của người chồng được lấy vào ngày bơm IUI. Người chồng cần tuân thủ chỉ định của bác sĩ, kiêng quan hệ tình dục trong khoảng 2-3 ngày.

Tinh trùng được lấy phải đựng trong lọ chuyên dụng và thời gian lấy trước khi tiến hành IUI 2 giờ. Tiếp đến, bác sĩ sẽ lọc rửa tinh trùng, quá trình được thực hiện trong phòng lab nhằm đảm bảo chất lượng tinh trùng tốt nhất, thúc đẩy nhanh quá trình thụ thai.

Bước 4: Bơm trực tiếp tinh trùng đã lọc rửa vào buồng tử cung

Tính từ ngày kích thích buồng trứng (10- 14 ngày), hoặc sau 36 giờ tiêm thuốc rụng trứng, bác sĩ căn cứ thể trạng người vợ và tiến hành bơm tinh trùng vào tử cung.

Tinh trùng lọc rửa được hút vào ống bơm rồi bơm vào tử cung của người vợ. Thời gian bơm mất 5 phút là hoàn thành. Sau khi bơm, người vợ cần nghỉ ngơi 15 – 30 phút và có thể ra về.

Tinh trùng sẽ được bơm trực tiếp vào trong buồng tử cung của người vợ

Bước 5: Thử thai và siêu âm để xác định mang thai

Đây là bước cuối cùng trong quy trình thụ tinh nhân tạo iui. 14 ngày sau thực hiện kỹ thuật này, người vợ có thể tiến hành thử thai bằng que thử và xác định chính xác kết quả thông qua siêu âm, xét nghiệm nồng độ beta hCG.

Nếu có thai, người vợ cần dưỡng thai theo hướng dẫn của bác sĩ, tuân thủ lịch khám định kỳ, kịp thời phát hiện và khắc phục bất thường nếu có. Trường hợp chưa thành công, người bệnh sẽ được thực hiện lại sau 1-3 tháng.

4. Những yếu tố làm tăng tỷ lệ thành công khi làm IUI

Tỷ lệ thành công trung bình của một ca IUI là khoảng 15 – 30%. Tuy nhiên, tỷ lệ này có thể tăng lên nếu cặp vợ chồng nắm được tốt nhất thông tin thụ tinh nhân tạo IUI là gì và các yếu tố quyết định đến tỷ lệ thành công khi thực hiện kỹ thuật này:

4.1 Độ tuổi người vợ

Nghiên cứu chỉ ra, tỷ lệ mang thai thành công của phụ nữ dưới 25 tuổi là 24%, sau 40 tuổi giảm xuống còn 3.8 – 4.1%. Chức năng sinh sản cả phụ nữ sẽ giảm dần theo độ tuổi, do đó khám và điều trị vô sinh hiếm muộn càng sớm, khả năng mang thai càng cao.

4.2 Thời gian vô sinh- hiếm muộn

Vô sinh hiếm muộn càng để kéo dài, hiệu quả của phương pháp IUI càng giảm. Để phương pháp thu được hiệu quả cao nhất, những cặp vợ chồng sau 2 năm quan hệ tự nhiên không thể mang thai nên đi điều trị ngay.

4.3 Chất lượng nang noãn và tình trạng tử cung của người vợ

Kết quả thụ tinh nhân tạo chịu ảnh hưởng rất lớn từ chất lượng nang noãn hay tình trạng tử cung của người vợ. Để phương pháp đạt kết quả cao nhất, nội mạc tử cung của người vợ phải đảm bảo đủ tốt và có ít nhất 1 – 3 nang noãn trưởng thành, đạt tiêu chuẩn về kích thước vào ngày rụng trứng.

4.4 Tinh trùng của người chồng phải có chất lượng tốt

Các nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ thành công của thụ tinh nhân tạo phụ thuộc rất lớn vào mật độ, khả năng di động, số lượng tinh trùng đảm bảo trên mức 5 triệu tinh trùng. Tuy nhiên, với những trường hợp lọc rửa tinh trùng nhưng vẫn chỉ đáp ứng dưới 5 triệu, có thể xem xét áp dụng kỹ thuật IUI nhưng khả năng mang thai sẽ giảm đi đáng kể.

5.5 Kinh nghiệm bác sĩ cùng phác đồ điều trị

Thụ tinh nhân tạo IUI được đánh giá là kỹ thuật đơn giản, tuy nhiên sẽ không đạt được kết quả mong muốn nếu không được thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ có kinh nghiệm cùng phác đồ điều trị phù hợp với từng người bệnh.

Tỷ lệ thành công khi thụ tinh nhân tạo phụ thuộc vào bác sĩ thực hiện

Như vậy thụ tinh nhân tạo IUI là kỹ thuật điều trị vô sinh hiếm muộn hiệu quả, tỷ lệ thành công cao, đáng để các cặp vợ chồng hiếm con đang mong muốn có được hạnh phúc trọn vẹn tham khảo và lựa chọn điều trị khi có đủ điều kiện.