Ngày nay vô sinh hiếm muộn hoàn toàn có thể điều trị được với những phương pháp hỗ trợ sinh sản của y học hiện đại. Các chuyên gia sản khoa chỉ ra điều trị hiếm muộn bằng thụ tinh nhân tạo (bơm tinh trùng vào tử cung), thụ tinh trong ống nghiệm, tiêm tinh trùng vào bào tương trứng, sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản… có hiệu quả cao, tỷ lệ thành công lớn.

1. Nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn ở các cặp vợ chồng

Hiếm muộn là tình trạng cặp vợ chồng quan hệ thường xuyên, không dùng biện pháp tránh thai trong thời gian 6 tháng – 1 năm nhưng không có con tự nhiên.

Có hai loại hiếm muộn vô sinh là:

– Hiếm muộn nguyên phát: Cặp vợ chồng chưa từng có con/thai lần nào.

– Hiếm muộn thứ phát: Cặp vợ chồng đã từng ít nhất 1 lần có thai hoặc có con, sau đó không thể mang thai lại.

Theo thống kê, nguyên nhân hiếm muộn do người chồng và người vợ là tương đương nhau (40%), do cả hai (10%) hoặc không xác định được nguyên nhân (10%). Cụ thể:

Có rất nhiều nguyên nhân gây vô sinh ở cặp vợ chồng

2.1 Nguyên nhân gây hiếm muộn do người chồng

– Bất thường tinh trung về số lượng và chất lượng

– Các rối loạn chức năng cương dương, rối loạn phóng tinh (xuất tinh sớm, xuất tinh ngược dòng) làm giảm khả năng mang thai của người vợ.

– Người chồng bị suy tuyến sinh dục thứ phát, nguyên phát, nhiễm trùng đường sinh dục, giãn tĩnh mạch thừng tinh, quai bị, thường xuyên tiếp xúc với hóa chất, chất phóng xạ khiến tinh trùng yếu, không có hoặc giảm số lượng tinh trùng.

– Người chồng nghiện thuốc lá, rượu bia

– Bất thường ở cấu trúc bộ phận sinh dục như: Tắc ống dẫn tinh, tinh hoàn ẩn, tắc ống dẫn tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh…

2.2 Nguyên nhân hiếm muộn từ người vợ

– Người vợ từng thực hiện đốt điện hay đốt lạnh cổ tử cung làm phá hủy các tế bào tiết chất nhầy, cổ tử cung tổn thương sau khi sinh.

– Viêm nhiễm cổ tử cung cũng gây ảnh hưởng tới khả năng tồn tại của tinh trùng.

– Những phụ nữ đã từng nhiễm trùng sinh dục như viêm tử cung, viêm cổ tử cung, ống dẫn trứng làm chít hẹp hoặc tắc ống dẫn trứng không thể di chuyển vào buồng tử cung

– Phụ nữ đã từng nạo thai, sẩy thai, đặt vòng tránh thai hoặc mang thai ngoài tử cung làm thay đổi cấu trúc bình thường của tử cung và ống dẫn trứng như tắc ống dẫn trứng và dính buồng tử cung.

– Một số nguyên nhân khác như: u xơ tử cung, dị dạng tử cung, phẫu thuật vùng chậu, viêm vùng chậu.

Tuy nhiên, thực tế vẫn có 10% số cặp vợ chồng sau khi làm đầy đủ các xét nghiệm, siêu âm vẫn không tìm ra nguyên nhân gây hiếm muộn, trong y học trường hợp này được gọi là vô sinh không rõ nguyên nhân.

2. Chẩn đoán vô sinh hiếm muộn cần thực hiện xét nghiệm nào

Trong chẩn đoán và điều trị hiếm muộn, các xét nghiệm được bác sĩ sản khoa chỉ định thực hiện đó là:

2.1 Xét nghiệm của người chồng

Xét nghiệm quan trọng nhất thực hiện ở người chồng là xét nghiệm tinh dịch đồ, nếu đã từng xét nghiệm mà không thấy tinh trùng, người chồng được chỉ định xét nghiệm máu và khám chuyên khoa nam khoa.

2.2 Xét nghiệm ở người vợ

– Người vợ thực hiện xét nghiệm máu đánh giá dự trữ buồng trứng: Nồng độ FSH và Estradiol, Nồng độ Anti-Mullerian Hormone (AMH), số lượng trứng, chất lượng buồng trứng còn có tốt không, có rối loạn nội tiết kiểu buồng trứng đa nang không?

– Siêu âm buồng trứng, tử cung nhằm phát hiện tình trạng: Vòi trứng bị ứ dịch trong một số trường hợp, u buồng trứng, buồng trứng đa nang, u xơ tử cung…

– Chụp Xquang kiểm tra tử cung và vòi trứng, nếu vòi trứng bị tắc 2 bên không thể thụ thai tự nhiên được.

– Một số xét nghiệm khác: Siêu âm phụ khoa, nội soi ổ bụng, buồng tử cung theo chỉ định của bác sĩ.

Mỗi bệnh nhân hiếm muộn sẽ được chỉ định thực hiện các xét nghiệm khác nhau và cũng không nhất thiết thực hiện tất các các xét nghiệm trên tùy theo tình trạng bệnh lý của người bệnh.

Xét nghiệm vô sinh cho người vợ để chẩn đoán tình trạng hiếm muộn

3. Phương pháp điều trị hiếm muộn hiệu quả

Khi đã tìm được nguyên nhân cụ thể việc điều trị hiếm muộn được bác sĩ tiến hành với những phác đồ thích hợp. Trong đó có các phương pháp điều trị phổ biến và mang lại hiệu quả cao được áp dụng. Trong điều trị hiếm muộn, khi tìm ra nguyên nhân cụ thể, bác sĩ sẽ đưa ra 2 phương pháp hỗ trợ sinh sản hiệu quả, đó là: bơm tinh trùng trực tiếp vào buồng tử cung (IUI) và thụ tinh trong ống nghiệm (IVF).

3.1 Điều trị hiếm muộn bằng phương pháp thụ tinh nhân tạo

Thụ tinh nhân tạo là kỹ thuật bơm tinh trùng vào buồng tử cung (IUI), tỷ lệ thành công đạt khoảng 20% và được đánh giá ít tốn kém chi phí hơn so với những phương pháp khác. Đối tượng đủ điều kiện thực hiện kỹ thuật này:

– Nam giới tinh trùng yếu, rối loạn xuất tinh, tinh trùng kém di động

– Rụng trứng diễn ra không đều

– Nội mạc tử cung bị lạc ở mức độ nhẹ đến trung bình

– Cặp vợ chồng không thể quan hệ bằng cách tự nhiên vì dị tật hoặc chấn thương

– Không xác định được nguyên nhân vô sinh ở cả vợ và chồng

– Điều kiện thực hiện: người vợ phải có ít nhất một vòi tử cung khỏe mạnh.

3.2 Thụ tinh ống nghiệm, tạo phôi ngoài cơ thể

Phương pháp thụ tinh ống nghiệm IVF được chỉ định điều trị hiếm muộn vô sinh mang lại tỷ lệ thành công đến 60%. Phương pháp thực hiện bằng cách cho kết hợp trứng và tinh trùng ở bên ngoài cơ thể, áp dụng cho các trường hợp:

– Người vợ bị tổn thương ống dẫn trứng hoặc bị tắc nghẽn

– Nội mạc bị lạc bên ngoài tử cung mức độ nhẹ đến trung bình

– Phụ nữ không có trứng phải xin trứng từ người hiến tặng

– Người chồng có tinh trùng yếu hoặc dị dạng

– Không có tinh trùng trong tinh dịch, phải thực hiện phẫu thuật mào tinh, tinh hoàn để lấy tinh dịch

Thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện thông qua các bước sau:

– Bước 1: Kích thích rụng trứng

– Bước 2: Chọc hút và thu thập tinh trùng

– Bước 3: Tạo phôi trưởng thành

– Bước 4: Chọn phôi chất lượng để cấy ghép và trữ đông số phôi dư

– Bước 5: Chuyển phôi trưởng thành vào buồng tử cung

– Bước 6: Thử thai để xác định mang thai bằng que thử hoặc xét nghiệm nồng độ hCG.

Điều trị hiếm muộn bằng phương pháp thụ tinh ống nghiệm

3.3 Sử dụng các loại thuốc hỗ trợ sinh sản

Hầu hết các địa chỉ khám vô sinh hiếm muộn và điều trị bệnh lý này đều sử dụng thuốc hỗ trợ sinh sản trong vòng từ 3 – 6 tháng trước khi thụ thai hoặc áp dụng các phương pháp điều trị khác.

Một số loại thuốc được sử dụng phổ biến đó là: Gonadotropins, Clomiphene. Những loại thuốc này có tác dụng điều chỉnh hormone sinh sản của phụ nữ và kích thích sự phóng thích của một hoặc nhiều trứng trong chu kỳ kinh.

3.4 Kỹ thuật tiêm tinh trùng vào bào tương trứng

Phương pháp ICSI- Tiêm tinh trùng vào bào tương trứng được sử dụng kết hợp với phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm để khắc phục tình trạng về khả năng sinh sản của nam giới hoặc hỗ trợ quá trình thụ tinh khi nó có thể gặp phải khó khăn nào đó.

Trong phương pháp này, tinh trùng duy nhất sẽ được tiêm vào bào tương trứng. Sau đó, phôi thai được chuyển vào tử cung của người vợ. Tỷ lệ thành công của kỹ thuật này đạt từ 50 – 80%.

Phẫu thuật khắc phục những bệnh lý phụ khoa

Phương pháp điều trị hiếm muộn được áp dụng cho những trường hợp hiếm con do các nguyên nhân sau:

– Khiếm khuyết di truyền

– Tắc ống dẫn trứng: Phẫu thuật để mở ống dẫn trứng, giúp trứng có thể di chuyển đến tử cung và kết hợp với tinh trùng.

– Phụ nữ bị u xơ tử cung

– Nội mạc bị lạc phía bên ngoài tử cung và các vị trí khác

– Phụ nữ mắc bệnh buồng trứng đa nang

Có 2 phương pháp phẫu thuật được áp dụng để điều trị bệnh phụ khoa này đó là nội soi và mổ ổ bụng. Tùy thuộc vào nguyên nhân và tình trạng của người bệnh mà tỷ lệ thành công của phương pháp này có thể thay đổi từ 21 – 59%.

Điều trị hiếm muộn với phương pháp tiêm tinh trùng vào bào tương trứng

Ngoài ra, để việc mang thai và có con đạt được nhanh chóng, cả vợ và chồng phải biết cách giao hợp tự nhiên có hiệu quả. Tỷ lệ mang thai cao nhất khi người nam và nữ có lối sống khỏe mạnh, không mắc các bệnh lý phụ khoa và nam khoa, nội khoa nặng, không đang điều trị các loại thuốc ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, quan hệ tình dục trong tâm trạng thoải mái, hợp tác và tư thế dễ mang thai.

Điều trị hiếm muộn là chìa khóa mở cánh cửa chào đón con yêu của các gia đình vô sinh hiếm con. Vì thế, các cặp vợ chồng hiếm muộn hãy khám và điều trị kịp thời với các phương pháp hỗ trợ sinh sản hiện đại để thoát khỏi lo âu không có con.