Theo số liệu thống kê, tỷ lệ vô sinh hiếm muộn ở phụ nữ hiện nay chiếm tới 40% tổng số ca bệnh, là nguyên nhân hàng đầu thu hẹp mong muốn có con của các cặp vợ chồng. Nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn ở phụ nữ do nhiều yếu tố khác nhau. Chị em cần nắm được để có thể kịp thời điều trị.

1. Nguyên nhân khiến nữ giới vô sinh

Nếu muốn tăng tỷ lệ thụ thai thành công thì tùng yếu tố sau đây sẽ mang tính độc lập hoàn toàn và tác động lớn đến kết quả mang thai:

– Hiếm muộn do lạc nội mạc tử cung ở nữ giới

– Hiếm muộn do đa nang buồng trứng ở nữ giới

– Hiếm muộn do nguyên nhân tắc vòi trứng ở nữ giới

– Hiếm muộn do tuổi tác ở nữ giới

– Hiếm muộn do rối loạn rụng trứng ở nữ giới

– Hiếm muộn do bất thường ở tử cung ở nữ giới

– Sự rụng trứng

Để có thai, mỗi chu kỳ kinh nguyệt, buồng trứng phải nuôi dưỡng và phóng thích được ít nhất 1 nang trứng chín hay còn gọi là hiện tượng rụng trứng.

Nếu không xác định được thời điểm rụng trứng thì có thể nhờ đến các bác sĩ có chuyên môn đánh giá dựa theo chu kỳ kinh nguyệt.

Có hiện tượng rụng trứng xảy ra thì phụ nữ mới có thai

– Sự hiện diện của tinh trùng

Ở đa số các cặp vợ chồng bình thường, đây không phải là vấn đề nghiêm trọng trừ khi người bạn đời của bạn có tiền sử liên quan tới các bệnh lý hoặc đã từng phẫu thuật.

Để đánh giá sức khỏe của tinh trùng, bác sĩ sẽ chỉ định thực hiện một số xét nghiệm đơn giản như xét nghiệm tinh dịch đồ.

– Tần suất giao hợp

Vợ chồng bạn cần quy trì tần suất quan hệ tình dục thường xuyên, nhất vào những ngày xung quanh thời điểm rụng trứng.

Cần tham khảo tư vấn của bác sĩ để hiểu rõ hơn về chu kỳ kinh nguyệt của mình, để quá trình thụ thai đạt được thành công nhất.

Tần suất giao hợp giúp cho tỉ lệ mang thai cao

– Ống dẫn trứng thông suốt và tử cung không có vấn đề gì

Trứng gặp tinh trùng gặp trong ống dẫn trứng và phôi cần một tử cung khỏe mạnh để có thể làm tổ và phát triển.

Để có thể mang thai, mỗi bước trong quá trình sinh sản phải diễn ra thật chính xác. Cần đòi hỏi có một trong hai buồng trứng phóng thích ra một nang trứng trưởng thành, khỏe mạnh ở mỗi chu kỳ. Sau đó, trứng sẽ được dẫn qua ống dẫn trứng.

Thời điểm này, nếu tinh trùng hiện diện và bơi đến cổ tử cung, rồi qua đó và vào ống dẫn trứng để đến gặp trúng thì hiện tượng thụ tinh sẽ diễn ra.

Trứng được thụ tinh sẽ đi xuống ống dẫn trứng rồi trở lại vào buồng tử cung, phát triển dần dần thành bào thai trong tử cung.

Ở một số phụ nữ, các yếu tố về bệnh lý tại cơ quan sinh sản hay các bệnh hệ thống có thể trở thành nguyên nhân phá vỡ quy trình kể trên ở bất kỳ bước nào.

Phải kể đến các nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn ở nữ phổ biến là do một hoặc nhiều yếu tố dưới đây kết hợp với nhau:

Ống dẫn trứng thông suốt và tử cung không có vấn đề gì

1.1 Rối loạn phóng noãn

Theo chia sẻ từ ThS. Hà Thị Hồng Vân tại BV Hồng Hà rối loạn phóng noãn là nguyên nhân hàng đầu khiến nữ giới vô sinh hiếm muộn. Hiện tượng rối loạn phóng noãn được hiểu là thời điểm xảy ra rụng trứng không thường xuyên hoặc không theo quy luật của chu kỳ kinh nguyệt. Tình trạng này gây ra vô sinh ở khoảng 1- 4 cặp vợ chồng khám vô sinh hiếm muộn.

Nguyên nhân là do sự mất cân bằng những hormone điều hòa sinh sản trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc có thể do lối sống, sử dụng thuốc:

– Mất cân bằng hormone do hội chứng buồng trứng đa nang

Đây là vấn đề khá phổ biến ở nữ giới gây mất cân bằng hormone nữ, làm ảnh hưởng trực tiếp đến sự rụng trứng.

Hội chứng này còn liên quan đến tình trạng thừa cân, béo phì, đề kháng insulin, đái tháo đường, mụn trứng cá, rậm lông.

Nếu bên ngoài có các biểu hiện nghi ngờ, chị em cần đến các bệnh viện uy tín để thăm khám và đánh giá nguyên nhân từ đó tìm ra phương pháp điều trị kịp thời.

Mất cân bằng hormone

– Chức năng vùng dưới đòi rối loạn ảnh hưởng đến sự rụng trứng

Hai hormone do tuyến yên sản xuất là FSH và LH có trách nhiệm kích thích rụng trứng vào mỗi tháng trong chu kỳ kinh.

Quá trình sản xuất các hormone và sự rụng trứng sẽ bị ảnh hưởng nếu chịu tác động của bất kỳ sự căng thẳng quá mức về tinh thần, thể chất hoặc trọng lượng cơ thể tăng quá cao hoặc quá thấp gần đây.

Trong thời gian gần đây, chu kỳ kinh nguyệt không đều hoặc mất kinh cũng là những dấu hiệu phổ biến nhất.

Vùng dưới đòi rối loạn ảnh hưởng đến sự rụng trứng

– Suy buồng trứng sớm

Suy buồng trứng sớm còn được gọi là suy buồng trứng nguyên phát, gây ra bởi các phản ứng tự miễn nội tại hoặc do dùng hóa trị liệu, số lượng trứng theo di truyền bị giảm,…

Khi buồng trứng của người phụ nữ không còn khả năng nuôi dưỡng và phóng thích trứng thì không chỉ dẫn đến hiếm muộn con cái mà họ còn phải chịu đựng một loạt rối loạn xảy ra ở toàn thân khác do lượng estrogen bị giảm ở độ tuổi trước 40.

Suy buồng trứng sớm không còn khả năng nuôi dưỡng và phóng thích trứng

– Quá nhiều prolactin

Sự sản xuất quá mức prolactin gây ra bởi tuyến yên kéo theo ức chế sản xuất estrogen và là nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn.

Đây là do hệ quả liên quan đến các vấn đề ở tuyến yên, cũng có thể là do ảnh hưởng từ các loại thuốc bạn đang sử dụng để điều trị cho một bệnh lý khác.

Rối loạn phóng noãn là nguyên nhân hàng đầu gây vô sinh

1.2 Tổn thương ống dẫn trứng

Tinh trùng khó có khả năng di chuyển để gặp trứng và thụ tinh hoặc có thể ngăn cản trứng đã thụ tinh vào làm tổ trong buồng tử cung nếu như một trong hai hay cả hai ống dẫn trứng bị các tổn thương. Nguyên nhân khiến cho ống dẫn trứng bị tổn thương hoặc bị tắc ống là do:

– Các bệnh lý nhiễm trùng tử cung, viêm nhiễm vùng chậu và ống dẫn trứng do chlamydia, lậu hoặc một số bệnh lý lây truyền qua đường tình dục khác.

– Tiền căn trước đó từng phẫu thuật ở trong khung chậu vùng hoặc bụng dưới, bao gồm cả các phẫu thuật bóc tách thai nằm ngoài tử cung hay các bệnh lý liên quan đến sản phụ khoa nói chung.

– Lao vùng chậu hoặc một nguyên nhân gây hiếm muộn do ống dẫn trứng tắc thường bị bỏ sót.

Tổn thương ống dẫn trứng dẫn đến vô sinh hiếm muộn

1.3 Lạc nội mạc tử cung

Lạc nội mạc tử cung xảy ra do lớp tế bào lót trong cùng của buồng tử cung hình thành và phát triển ở bất kì vị trí nào khác mà không phải trong nội mạc tử cung.

Sự bất thường ở nội mạc tử cung có thể là do bẩm sinh bản thân người phụ nữ hay do từng can thiệp phẫu thuật trên thành tử cung.

Khi nội mạc tử cung phát triển ở ống dẫn trứng khiến tắc nghẽn, làm cho tinh trùng và trứng không thể kết hợp với nhau. Nếu khu trú trong buồng tử cung thì quá trình làm tổ của trứng đã thụ tinh sẽ bị ảnh hưởng.

Tuy tình trạng này chỉ gây ảnh hưởng gián tiếp đến khả năng sinh sản nhưng vẫn tiềm ẩn nguy cơ thất bại nếu như điều trị can thiệp hiếm muộn con cái về sau.

Lạc nội mạc tử cung gây ảnh hưởng gián tiếp đến tử cung

1.4 Các nguyên nhân từ tử cung và cổ tử cung

Các nguyên nhân từ tử cung hoặc cổ tử cung có thể ảnh hưởng đến khả năng sinh sản, gây cản trở quá trình làm tổ của phôi hoặc làm tăng khả năng sảy thai:

– Khối u trong tử cung hay Polyp lành tính trong đó phổ biến nhất là u xơ tử cung. Thậm chí, một số trường hợp nặng khối u ở tử cung có thể chặn ống dẫn trứng, gây sảy thai hay sinh non. Chính vì thế, không ít các phụ nữ bị mắc các bệnh lý này nhưng vẫn có khả năng thụ thai.

– Lạc nội mạc tử cung do viêm nhiễm trong buồng tử cung hoặc quá trình lành sẹo

– Tử cung gặp các bất thường bẩm sinh như tử cung có vách ngăn, dính buồng tử cung (Hội chứng Asherman) tử cung đôi, nội mạc tử cung không phát triển (dưới 7mm)…. sẽ gây khó khi thụ thai.

– Tử cung bị tổn thương trước đó hoặc bị hẹp cổ tử cung do dị tật di truyền.

– Cổ tử cung không thể bài tiết ra chất nhầy hoặc chất nhầy quá dày không đảm bảo tiêu chuẩn giúp tinh trùng thuận lợi đi qua cổ tử cung để vào trong tử cung để gặp trứng rồi thụ tinh.

Nguyên nhân từ tử cung và cổ tử cung ảnh hưởng đến sinh sản

1.5 Vô sinh không rõ nguyên nhân

Có nhiều trường hợp vô sinh hiếm muộn nhưng khi khám chuyên khoa các bác sĩ không tìm ra được nguyên nhân.

Chỉ cần có sự kết hợp hoặc hiện diện của một hay hai yếu tố dù rất nhỏ ở người phụ nữ hoặc bạn đời của họ cũng có thể gây ra vấn đề về hệ sinh sản không giải thích được.

Để ước mong có con sớm trở thành hiện thực thì các cặp vợ chồng không nên trì hoãn việc điều trị vô sinh.

Vô sinh không rõ nguyên nhân

2. Các yếu tố khác gây nguy cơ vô sinh cao

Ngoài những nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn kể trên thì các yếu tố nguy cơ dưới đây cũng có tác động không nhỏ khiến làm tăng tỉ lệ này đó là:

2.2 Tuổi tác

Khi tuổi của người phụ nữ càng cao thì chất lượng trứng càng suy giảm, đặc biệt là sau tuổi 35. Phụ nữ sau 35 tuổi tỷ lệ nang trứng mất đi rất nhiều dẫn đến số lượng noãn được phóng thích ở mỗi chu kỳ kinh nguyệt sẽ giảm chất lượng đi. Điều này sẽ khiến cho tỉ lệ thụ thai thấp hơn hoặc làm tăng nguy cơ sảy thai.

Tuổi càng cao thì khả năng vô sinh càng lớn

2.2 Hút thuốc

Trong khói thuốc lá chứa rất nhiều các chất độc hại ảnh hưởng đến ống dẫn trứng và cổ tử cung. Không chỉ trực tiếp hút thuốc lá mà ngửi mùi thuốc lá thụ động cũng là tăng nguy cơ sảy thai hoặc có thai ngoài tử cung.

Đây là nguyên nhân khiến buồng trứng của bạn bị lão hóa, số lượng trứng bị cạn kiệt. Vì thế, bạn cần ngừng ngay việc hút thuốc lá trước khi bắt đầu thực hiện các phương pháp hỗ trợ sinh sản.

2.3 Cân nặng

Thiếu cân hoặc thừa cân đều là gây ra những tác động tiêu cực đến sự rụng trứng ở mỗi chu kỳ. Người phụ nữ chỉ có thể tăng tần suất rụng trứng và nâng cao khả năng mang thai khi có một chỉ số khối cơ khỏe mạnh (BMI).

2.4 Các bệnh viêm nhiễm phụ khoa

Các bệnh lý phụ khoa lây qua đường tình dục như lậu, chlamydia có thể khiến tổn thương ống dẫn trứng.

Viêm nhiễm phụ khoa khiến tổn thương ống dẫn trứng

2.5 Rượu

Cồn trong rượu chứa nhiều thành phần hóa chất độc hại, gây khó thụ thai ở phụ nữ. Vì thế tránh xa hoặc hạn chế dung nạp rượu vào cơ thể nếu muốn có con.

3. Phòng ngừa vô sinh ở nữ giới

Nếu đang có kế hoạch mang thai, hãy nghe các lời khuyên của chuyên gia về cách phòng ngừa vô sinh sau:

3.1 Duy trì cân nặng

Thừa cân hay thiếu cân đều có nguy khiến tình trạng rụng trứng bị rối loạn. Vì thế, bạn phải duy trì cân nặng ở mức lý tưởng, nếu thiếu cân hãy bổ sung thêm các chất dinh dưỡng cần thiết trong chế độ ăn uống hằng ngày. Còn nếu thừa cân hãy tập thể dục vừa phải, đừng gắng sức vì có thể gây giảm sự rụng trứng.

Duy trì cân nặng là cách tốt để ngăn ngừa vô sinh

3.2 Bỏ hút thuốc lá

Như chúng tôi đã phân tích ở trên, thuốc lá gây ra rất nhiều tác động tiêu cực đến sức khỏe, đặc biệt là khả năng sinh sản. Vì thế, hãy từ bỏ thuốc lá ngay từ bây giờ nếu bạn muốn có thai và sinh con khỏe mạnh.

Hãy tránh xa thuốc lá nếu muốn có con

3.3 Tránh uống rượu bia

Rượu cũng khiến giảm tỷ lệ thụ thai thành công của các cặp vợ chồng. Đồng thời, sử dụng rượu trong thời gian dài cũng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển của thai nhi về sau. Cần tránh xa rượu và các loại đồ uống có cồn.

Tránh uống rượu bia để tăng tỉ lệ mang thai

3.4 Giảm căng thẳng

Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng những cặp vợ chồng gặp các vấn đề về tâm lý, stress khi điều trị vô sinh sẽ có kết quả đáp ứng kém hơn. Nếu bạn mong muốn mang thai bí quyết là hãy giữ tâm lý thoải mái thì tự nhiên con sẽ đến với bạn.

Giữ tâm trạng thoải mái chào đón con yêu

Trên đây là những nguyên nhân gây vô sinh hiếm muộn mà bạn nhất định không được xem nhẹ. Khi quan hệ bình thường mà không có thai thì tốt nhất vợ chồng nên đến các bệnh viện chuyên khoa để khám và điều trị hiếm muộn.