Màu sắc của nước tiểu là tín hiệu chỉ điểm về tình trạng sức khỏe của cơ thể. Bình thường nước tiểu có màu vàng nhạt nhưng nếu chuyển sang màu vàng đậm, bạn chớ chủ quan. Nước tiểu màu vàng đậm có thể cảnh báo bạn đang mắc các bệnh về đường tiết niệu, sỏi bàng quang, viêm gan, viêm tủy cấp…

1. Như thế nào là nước tiểu màu vàng đậm

Nước tiểu được sản xuất tại thận. Khi bạn uống nước hoặc tiêu thụ thức ăn, chất lỏng sẽ đi từ hệ thống tiêu hóa vào hệ thống tuần hoàn và lọc tại thận. Sau đó, thận sẽ loại bỏ các chất thải và chất lỏng dư thừa thông qua nước tiểu.

Bình thường nước tiểu có màu vàng nhạt đến màu hổ phách đậm nhờ urochrome và độ đậm đặc hay pha loãng của nước tiểu. Sự kết hợp của các sắc tố và các hợp chất khác nhau trong thực phẩm và những loại thuốc nhất định có thể thay đổi màu sắc nước tiểu, dẫn đến nước tiểu màu vàng đậm (vàng sậm)..

Nước tiểu có màu vàng đậm

2. Nguyên nhân gây nước tiểu có màu vàng sậm

Nước tiểu chuyển sang màu vàng sậm do một số nguyên nhân sau:

2.1 Cơ thể thiếu nước khiến nước tiểu màu vàng đậm

Thiếu hụt lượng nước trong cơ thể là nguyên nhân khiến nước tiểu sậm màu. Bên cạnh đó tình trạng thiếu nước, mất nước còn gây ra:

– Táo bón

– Khô miệng

– Khát nước

– Mệt mỏi

– Chóng mặt hoặc yếu

– Khó nuốt thức ăn

Những trường hợp có nguy cơ cao bị mất nước khiến nước tiểu đổi màu vàng đậm bao gồm: Trẻ em, người lớn tuổi và những bệnh nhân mắc bệnh nặng như ung thư. Hầu hết các trường hợp mất nước có thể điều trị bằng cách bù nhiều nước hơn từ nước lọc hay trà thảo dược.

Tuy nhiên, nếu gặp những dấu hiệu mất nước nặng như sau, bạn nên thăm khám bác sĩ:

– Hạ huyết áp xuống thấp kèm theo tức ngực, đau đầu.

– Da không thể đàn hồi.

– Miệng lưỡi rất khô

– Đi tiểu với lượng ít hoặc không có nước tiểu

– Mạch yếu, thậm chí không thể cảm nhận được.

– Khát hoặc rất khát nước.

2.2 Nước tiểu vàng đậm bởi thành phần thực phẩm hoặc thuốc uống

Màu sắc của nước tiểu phần lớn được quyết định bởi thành phần chất và nồng độ trong đó. Nước tiểu là sản phẩm thải lọc từ thực phẩm và nước uống mà cơ thể nạp vào. Một số chất trong thực phẩm khiến nước tiểu có màu vàng sậm đó là củ dền, cây đại hoàng, quả mâm xôi…

Ngoài ra một loại thuốc điều trị chứa các nhóm chất nhất định cũng là nguyên nhân gây biến đổi màu sắc nước tiểu như:

– Nước tiểu sẫm màu: chloroquine, metronidazole, primaquine, nitrofurantoin,…

– Nước tiểu màu cam: phenazopyridine, warfarin, rifampin,…

– Nước tiểu màu đỏ: senna, thioridazine, chlorpromazine,…

– Nước tiểu màu xanh: promethazine, amitriptyline, indomethacin,…

Thực phẩm có màu sắc như củ dền là nguyên nhân khiến nước tiểu chuyển màu vàng đậm

2.3 Nhiễm trùng đường tiết niệu dẫn tới nước tiểu vàng sậm

Nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) xảy ra khi đường tiết niệu bị vi khuẩn xâm nhập thông qua niệu đạo. Phụ nữ có nguy cơ cao bị mắc UTI hơn nam giới, với các biểu hiện bàng quang nhiễm trùng hoặc viêm bàng quang niệu đạo (nhiễm khuẩn đường tiết niệu dưới hay nhiễm khuẩn tiết niệu thấp) hoặc viêm thận, bể thận (Nhiễm khuẩn tiết niệu trên hay nhiễm khuẩn tiết niệu cao).

Nhiễm trùng đường tiết niệu có các triệu chứng bao gồm:

– Đi tiểu thường xuyên, tiểu rắt, tiểu rỉ, són tiểu

– Đau rát, buốt khi tiểu tiện

– Nước tiểu màu vàng đậm, đục hoặc xuất hiện kèm máu

– Sốt cao nếu viêm thận, bể thận cấp

2.4 Bệnh porphyria khiến nước tiểu vàng sậm

Porphyria là dạng rối loạn máu di truyền hiếm gặp gây ra một số khiếm khuyết trong tổng hợp hemoglobin. Các triệu chứng thường gặp khi mắc tình trạng này là: Đau bụng, nhạy cảm với ánh sáng, co giật hay rối loạn tâm thần.

2.5 Viêm gan là nguyên nhân dẫn tới nước tiểu vàng sậm

Tất cả các loại viêm gan mà gây hội chứng hoàng đản thì đều làm tăng nồng độ bilirubin nước tiểu dẫn đến tình trạng nước tiểu màu sậm.

Viêm gan xuất hiện triệu chứng khá sớm, thường sau 2 – 6 tháng tính từ khi tiếp xúc với virus. Nguyên nhân có thể do sử dụng chung kim tiêm, quan hệ tình dục không sử dụng các biện pháp an toàn với người mắc bệnh…

Cần phát hiện sớm và điều trị viêm gan dựa trên các dấu hiệu đi kèm với nước tiểu sậm màu như: Sốt, mệt mỏi, vàng da, đau khớp, đau cơ bắp, ngứa da, kém ăn, buồn nôn…

2.6 Viêm tủy cấp khiến nước tiểu chuyển màu vàng sậm

Viêm tụy cấp là tình trạng tuyến tụy bị sưng đột ngột trong thời gian ngắn. Người mắc bệnh thường gặp các dấu hiệu như đi tiểu màu vàng đậm, đau bụng trên, đau sau lưng, chướng bụng, buồn nôn, chán ăn, tim đập nhanh, sốt…

2.7 Nước tiểu đậm màu do nhiễm chlamydia

Đây là bệnh lây truyền qua đường tình dục cần phải điều trị ngay lập tức để ngăn ngừa các biến chứng khác phát sinh, trong đó có dấu hiệu nước tiểu chuyển màu vàng đậm.

2.8 Nước tiểu sẫm màu do bị sỏi bàng quang

Sỏi bàng quang hình thành do những mảnh vụn khoáng chất cứng từ nước tiểu đọng lại. Đặc điểm của sỏi bàng quang là bên ngoài gai góc, xù xì và có hình tròn. Khi đi tiểu những viên sỏi bàng quang có kích thước nhỏ có thể theo ra ngoài và cọ xát và đường tiểu gây chảy máu, nước tiểu ra lẫn máu, màu đục.

Một số triệu chứng điển hình của sỏi bàng quang gồm đau bụng dưới, tiểu ngắt ngừng, tiểu rắt, nước tiểu có váng hoặc sẫm màu, tiểu ra kèm máu và có mùi khó chịu.

Sỏi bàng quang gây ra tình trạng nước tiểu sậm màu

2.9 Ống dẫn mật tắc nghẽn

Ống dẫn mật có chức năng mang mật đổ vào ruột nhằm hỗ trợ quá trình tiêu hóa. Nếu những ống dẫn mật bị tắc, nước tiểu sẽ xuất hiện màu đậm cùng các vấn đề về đường tiêu hóa.

2.10 Một số nguyên nhân khác khiến nước tiểu có màu vàng sậm

Bên cạnh các nguyên nhân do bệnh lý, tình trạng đi tiểu có màu vàng đậm còn do một số tác nhân sau đây:

– Do nhiệt độ quá cao

Nắng nóng, tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài hoặc ở môi trường có nhiệt độ quá cao có thể tăng tốc độ mất nước, dẫn đến nước tiểu sẫm màu hoặc các tình trạng khác kèm theo như ngất xỉu.

– Đang mang thai

Trong thời gian mang thai, thai phụ có thể gặp tình trạng nước tiểu màu vàng đậm vì cơ thể thiếu nước. Bởi phụ nữ mang thai thường cần tới lượng nước nhiều hơn so với người bình thường. Thiếu nước cũng dẫn tới tình trạng nôn nhiều và ốm nghén trong thai kỳ.

Chị em trong thai kỳ cũng có thể thải ra nước tiểu màu vàng sậm

3. Nước tiểu có màu vàng đậm cần phải làm gì

Việc điều trị tình trạng nước tiểu có màu vàng đậm còn phụ thuộc vào nguyên nhân. Nếu do thiếu nước hoặc thực phẩm thì việc điều trị khá dễ dàng. Bạn chỉ cần thay đổi thói quen, uống nhiều nước lọc hay các loại trà thảo mộc mỗi ngày. Người bình thường uống đủ từ 1,5 – 2 lít nước, tình trạng nước tiểu bất thường sẽ không còn xuất hiện sau một thời gian. Người lao động nặng, ra nhiều mồ hôi cần uống nhiều hơn lượng nước kể trên, nhất là nước ion khoáng chất.

Đối với trường hợp mất nước nặng cần can thiệp y tế để bù nước nhanh nhất cho cơ thể. Nếu do thực phẩm hoặc thuốc điều trị, cần ngưng sử dụng, trao đổi với bác sĩ về tình trạng gặp phải của bản thân. Bác sĩ có thể xem xét thay thế thuốc điều trị nếu cần thiết.

Nếu nước tiểu màu vàng sậm kéo dài có thể do nguyên nhân bệnh lý, người bệnh cần thăm khám bác sĩ chuyên khoa, điều trị kịp thời, tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định từ bác sĩ chuyên khoa.

Nếu nước tiểu có màu vàng đậm do nguyên nhân bệnh lý cần đi khám bác sĩ ngay

Như vậy bài viết đã cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về tình trạng nước tiểu màu vàng đậm, nguyên nhân và cách xử lý. Bạn nên theo dõi thật kỹ màu sắc nước tiểu và đến gặp bác sĩ ngay khi thấy xuất hiện những dấu hiệu bất thường.